Juffrouw ooievaar ontdekt een struikrietzanger

De eerste weken van juni: voor mij staan ze in het teken van opgroeiende ooievaarsjongen. Ik fiets al vanaf maart rond in de regio Den Haag, op zoek naar bezette nesten. In april is goed in te schatten op welke plekken er wordt gebroed en in mei, nee geen ei, maar de eerste kuikens. Mijn onderzoek doe ik in de stad, waar de nesten op grote hoogte liggen. Bovenop flatgebouwen en daar dan weer de schoorstenen van… Hier willen de ooievaars geen paal, maar een penthouse. ‘Even’ in een nest kijken, is er dus niet bij.

In de nesten

De Haagse ooievaars monitor ik ruim tien jaar, waarvan er nog geen enkele een copy/paste was van het jaar ervoor. Dit broedseizoen valt op door het grote leeftijdsverschil in jongen. Hierdoor kan ik de nesten niet allemaal in één periode ringen. Ik moet een nieuwe planning maken en daarom opnieuw een paar keer langs de nesten fietsen. Door meer tijd bij de nesten door te brengen, heb ik meer kans op het zien van de lengte van de poten, snavel en vleugels waarmee ik de leeftijd van de jongen nauwkeuriger kan inschatten. Tijdrovend, want de jongen kunnen zomaar twee tot drie uur languit op het nest liggen te ronken en dan zie je er niks van.

Haast

Het is een mooie datum vandaag: 13 juni 2023. In de vroege ochtend heb ik een afspraak, dus ik kan pas tegen 10 uur op de fiets stappen. De temperatuur is al aardig opgelopen. En ik wil bijtijds thuis zijn, want tussen 12 en 14 uur verwacht ik een bestelling die ik heel graag in ontvangst wil nemen. Kortom: ik ben een beetje gehaast. In uptempo fiets ik van Voorburg naar Den Haag. De route onder het spoor door. De zichtlijn van Paleis Huis ten Bosch vormt een welkome groenstrook tussen de bebouwing. De Nieuwe-Veenmolen uit 1654 houdt dapper stand langs de oprukkende stad.

Gevaarlijk

Hier is een smal bruggetje, waardoor ik even vaart moet minderen. Dan vangt mijn oor een vogelzang op, die bij mij niet direct een belletje doet rinkelen. Dat is gevaarlijk. Heel gevaarlijk. Even voel ik me het kleine meisje, dat wéér te laat is op school, omdat ze onderweg een ‘nog onbekende’ vogel hoorde. Ik spits mijn oren en probeer het geluid van een snerende kantenmaaier en een langsdenderende trein weg te denken: focus filter aan. Wat hoor ik hier?

Een blauwborst… nee, die is het niet.
Een zwartkop… nee, die is het niet.
Een kleine karekiet… nee, die is het niet.
Een rietzanger… nee, die is het niet.
Een spotvogel… nee, die is het niet.
Een bosrietzanger… nee, ook die is het niet.

In mijn geheugen doemt er één vogel op, die ik nog niet eerder in het wild heb gehoord of gezien: een struikrietzanger.

Maarja, dat is best wel een zeldzame soort…

Twee vinkjes en een fles champagne

De zanger laat zich niet zien en voor een zekere determinatie van deze soort heb ik sowieso een geluidsopname nodig. Het is een hele klus om die te maken, want de vogel zit een paar meter van het drukke spoor tussen Den Haag en Leiden. Langs het fietspad wordt de berm gesnoeid. Achter me raast het doorgaande verkeer over de IJsclubweg. Bij de molen geven toeristen elkaar luid en duidelijk uitleg over hoe ze met het monument op de foto willen. Zucht. Pas na 20 minuten heb ik een redelijke opname. Die app ik aan Rinse van der Vliet.

Rinse is een echte kenner, dus ik vind het best spannend om op ‘verzenden’ te drukken. Wat als ik er helemaal naast zit? En het een super gewone soort is? Of een ontsnapte kooivogel? Oeps… Aan de andere kant raak ik steeds zekerder van mijn zaak: dit is wél een wilde en géén huis-tuin-en-keuken vogel (althans, niet in Nederland :-)).

Het is alsof ik het geluid van de vogel zelf heb verstuurd, want de zang wordt steeds stiller. Gelukkig heb ik de opname en twee vinkjes op Whatsapp. Rinse is online… YES! Hij appt een duimpje en een fles champagne. Struikrietzanger ‘zelfontdek en +1’. Om ook andere vogelaars de kans te geven hem te horen en scoren, deel ik mijn waarneming in de Haagse vogelaars appgroep.

Horen is scoren

Vogelskijken.nl-collega Hans Overduin is de eerste die arriveert. Zelf noemt hij het sloffen, maar hij komt op de fiets aangescheurd. Nog voor het stof van het zandpad is neergedaald, vangt hij een strofe van de vogel op. Een stroeve strofe. Dan wordt het oorverdovend stil aan de overkant. Een zwartkop en winterkoning doen nog een duit in het zakje, maar de struikrietzanger lijkt er klaar mee. Maar, gehoord is gescoord. Ik draag het stokje over aan Hans en maak vaart richting de ooievaarsnesten. Daar sta ik natuurlijk langer dan gepland en ongepland op het heetst van de dag. Mijn fruitige deodorant is volledig verdampt en de zonnebrandcrème gutst van mijn voorhoofd prikkend mijn ogen in.

Als ik thuis kom, is de pakketbezorger natuurlijk allang geweest. Maar driewerf hoera, hij heeft mijn bestelling in het portiek achter gelaten. Onder het genot van een snorrende torenventilator, luister ik naar mijn geluidsopnames van de struikrietzanger. Ik krijg een verfrissend idee: teruggaan om hem te zien!

P.S.: een paar dagen later vertelt het molenaarsechtpaar me dat ze deze zang al kleine week hebben gehoord en dat de vogel vooral uitbundig zingt in de nacht (‘als het écht donker is’). Dubbel genieten? Ga aan tafel bij De Nieuwe Veenmolen.