Tips voor vogels kijken op vakantie

Voor de meeste mensen is de zomervakantie inmiddels wel begonnen. Voor vogelaars is de zomer altijd een beetje komkommertijd. De jongen zijn veelal uitgevlogen, gezongen wordt er amper nog en veel vogels zijn in de rui. De zomer kan echter ook op vogelgebied een opwindende periode zijn. Als je weet waar je moet zoeken, is er in Nederland genoeg te doen (daarover meer in een nog te verschijnen artikel). Hier nu eerst een aantal tips voor vogels kijken op vakantie in het buitenland.

Voor degenen die naar het buitenland vertrekken heeft de zomer echter misschien wel het meest de belofte van spanning. Naast het feit dat het altijd een avontuur is om op reis te gaan, heeft dat natuurlijk alles te maken met het gegeven dat je in het buitenland allerlei vogels kunt zien waar je in Nederland alleen maar van kunt dromen!

Vogelen op vakantie begint natuurlijk met het inpakken van je verrekijker (en eventueel een telescoop en/of camera). Dat is het belangrijkste ingrediënt. Nu kun je natuurlijk gewoon allerlei mooie wandelingen, fietstochten en autoritten maken en hopen op geluk. Je kunt echter veel doen om je kans op bijzondere waarnemingen te vergroten, zowel in de voorbereiding als ter plaatse. In dit artikel lichten we er een aantal toe.

Voorbereiding

Voor je vertrek kun je al een hoop doen. Als je thuis al onderzoek gaat doen naar de ‘vogelkansen’ die je bestemming biedt, kom je niet alleen goed beslagen ten ijs, maar beleef je ook een hoop voorpret aan de voorbereiding zelf. En misschien kom je er wel achter dat het gebied meer bijzonderheden herbergt dan je had verwacht.

De traditionele voorbereiding bestaat uit het raadplegen van de literatuur. Geloof het of niet: er zijn hele boeken gewijd aan de vraag waar je tijdens je vakantie het beste kunt vogelen. Daarnaast biedt het internet tegenwoordig natuurlijk een veelheid aan waardevolle informatie. Je moet het alleen wel net even weten te vinden.

Literatuur

Een schat aan informatie is te vinden in de vele boeken die gericht zijn op de vogelaar op vakantie. In deze zogeheten ‘where to watch birds’-gidsen vindt je de beste vogelhotspots in bepaalde landen/regio’s. Ook vindt je er informatie over de soorten die je er kunt aantreffen en tips qua bereikbaarheid. Het Engelse Bloomsbury/Helm en het Spaanse Lynx Nature Books hebben veel van zulke gidsen uitgegeven. Enkele voorbeelden zijn ‘A Birdwatcher’s guide to Norway’ van Bjorn Olav Tveit, ‘Where to Watch Birds in Northern & Eastern Spain’ van Michael Rebane en Ernest Garcia en ‘Where to Watch Birds in France’ van Jean-Yves Barnagaud, Nidal Issa en Sébastien Dalloyau.

Veel van deze boeken zijn nog nieuw verkrijgbaar (Veldshop.nl is een uitstekend Nederlands adres voor dit soort gidsen), maar een aantal wordt al jaren niet meer gedrukt. Omdat de informatie in deze boeken vaak een lange houdbaarheidsdatum heeft, zijn ze zeker nog de moeite waard om achter aan te gaan. In het tweedehands circuit circuleren vaak nog exemplaren en ook op buitenlandse webshops is soms nog een exemplaar te vinden.

Dan zijn er de Crossbill Guides. Dit zijn gidsen die een wat bredere focus hebben maar zeker ook waardevol zijn voor de vogelaar. Je kunt ze beschouwen als een soort Lonely Planet voor de natuurliefhebber. In de gids komt alles aan bod wat een gebied een natuurhotspot maakt: van landschapsgeschiedenis tot en met planten. Ideaal dus als je naast vogels ook veel interesse hebt in andere soortgroepen zoals vlinders of reptielen of als je meer wilt weten over de natuur op systeemniveau. De Crossbill Guides Stichting heeft zijn eigen webshop waar de gidsen verkocht worden.

Internet

Op het internet is allereerst is de website Birdingplaces.eu een geweldige bron van informatie. Deze website – waar je ook zelf aan kunt bijdragen – beschrijft de meest waardevolle vogelgebieden ter wereld, waarbij Europa qua beschreven gebieden sterk oververtegenwoordigd is. Een bezoek aan deze site levert ongetwijfeld inspiratie op voor vogelbestemmingen tijdens je vakantie. Aan de hand van de kaart kun je precies zien welke interessante locaties binnen bereik liggen.

Ook de website Observation.org is een zeer nuttig hulpmiddel. Dit is de internationale evenknie van Waarneming.nl. Hoewel de dekking in het buitenland niet overal even sterk is als in Nederland en België, kun je de vogelhotspots op soortniveau er vaak wel uit halen. Via ‘Ontdek locaties’ kun je je doelgebied vinden door te klikken op een kaart of te zoeken op naam. Vervolgens heb je het tabblad ‘Soorten gezien’, waar je op zoek kunt gaan naar jouw doelsoorten en hun hotspots. Via het tabblad ‘Waarnemingen’ kun je de meest recente waarnemingen te zien. Zo krijg je een wat actueler beeld van wat er gezien wordt, zij het dat de dichtheid aan ingevoerde waarnemingen niet altijd even hoog is. Help vooral ook mee door je eigen waarnemingen in te voeren.

Daarnaast kun je vaak veel informatie vinden door simpelweg ‘vogels kijken in’ + je bestemming te googelen. Probeer het maar eens met ‘vogels kijken in de Camargue’ of ‘vogels kijken in Extremadura’ (of vervang ‘vogels kijken in’ door ‘birdwatching in’ om ook het vaak zeer uitgebreide Engelstalige aanbod te verkennen). Je komt bij deze werkwijze vaak ook veel commerciële websites tegen, bijvoorbeeld verkopers van boeken of aanbieders van vogelexcursies. Daartussenin vind je echter ook reisverslagen en informatieve pagina’s die vaak heel nuttig zijn.

Ter plaatse

Als je eenmaal bent aangekomen op je bestemming kun je ook nog van alles doen om wat extra geluk af te dwingen op je vogeltochten. Hier volgen enkele tips.

Medevogelaars

In een gebied waar het ook maar enigszins aantrekkelijk vogelen is, ben je als vogelaar nooit alleen. Schroom niet om medevogelaars (universeel herkenbaar aan verrekijkers, telescopen en camera’s met telelenzen) te vragen of ze nog tips hebben. De meeste mensen zijn meer dan bereid om hun kennis en ervaring te delen.

Daarnaast loont het vaak de moeite om even te gaan kijken als je ergens een groep vogelaars in een verhoogde staat van opwinding aantreft. Een groep druk gebarende mensen met verrekijkers of een stoet auto’s langs de weg met druk ratelende camera’s uit de ramen, zijn rode vlaggen die je vertellen dat hier waarschijnlijk iets bijzonders valt waar te nemen. En als de bron van de opwinding dan geen vogel blijkt te zijn maar bijvoorbeeld een wolf of een alpensteenbok, dan heb je die ook maar mooi gezien.

Gidsen

In gebieden waar natuurtoerisme echt een belangrijke pijler van de lokale economie is, zijn vaak meerdere bedrijven actief die natuurexcursies aanbieden. Ze bieden veelal programma’s aan met excursies van enkele uren tot meerdaagse tochten en alles daartussenin. Het inschakelen van een gids is vaak niet goedkoop maar kan het geld echt dubbel en dwars waard zijn. Ook in andere landen is de zomer vaak een beetje komkommertijd op vogelgebied. Dus als je echt het onderste uit de kan wilt halen of net die ene zeldzame soort wilt zien, geeft een gids met uitgebreide lokale kennis en een uitgebreid netwerk je absoluut een onmisbare edge.

Raadpleeg Google om er achter te komen welke bedrijven/gidsen er in jouw vakantiegebied allemaal actief zijn. Lees de reviews en mail of bel even om te informeren naar de mogelijkheden als je specifieke voorkeuren hebt. Niet alles is in elk seizoen mogelijk, maar met een beetje geluk tref je iemand die jou die ene soort kan laten zien die al jaren op je bucket list stond!