Interview Michael van Beveren – student, vogelaar en onderzoeker

Dit najaar plaatste de 19-jarige Michael diverse berichten op sociale media voorzien van interessante informatie. Met name over het onderzoek naar grondbroeders als de boomleeuwerik en de nachtzwaluw. Hoe raakt een jonge vogelaar betrokken bij zo’n nuttig onderzoek? Een goede reden om met Michael af te spreken en hem er van alles over te vragen.

Michael is woonachtig in Spijkenisse op het Zuid-Hollandse eiland Voorne Putten. We maken een wandeling bij de Beningerslikken, een riet en moerasgebied langs het Haringvliet. Verrekijker om de nek en camera met telelens in de hand lopen we al kletsend over een blubberige dijk. Hij maakt graag foto’s van de natuur en de vogels, dat is altijd handig voor determinatie van soorten, vertelt hij.

Op de vraag wat hij zo leuk vindt aan vogels kijken, zegt hij vooral een genieter te zijn. ‘De onverwachte momenten die zijn het leukste, zo zie je vijftien minuten helemaal niks en dan komt er ineens een sperwer en een visarend uit het niets. Ja, dan is mijn dag weer geslaagd’. De interesse voor vogels is begonnen in zijn eigen patch, het Hartelpark in Spijkenisse. Hij zag daar zijn eerste ijsvogel en was verkocht. Toen hij maar liefst drie ijsvogels in een boompje zag zitten, lukte het hem er een foto van te maken. Let wel, toen was hij nog een klein jochie op de basisschool.

Terwijl Michael vertelt dat hij een rustig en onderzoekend karakter heeft worden we afgeleid door twee adulte zeearenden die een baltsvlucht uitvoeren, prachtig. ‘Dat onderzoekende heb ik altijd al gehad. Van jongs af aan ben ik door mijn opa “besmet” met het virus dat natuur heet’. Zijn opa Ad Vliegenthart, een paddenstoelenkenner, nam Michael regelmatig mee naar buiten. Zo begon zijn interesse in de natuur en dan met name voor paddenstoelen. Zijn tweede inspirator is vogelaar Chris de Nooijer, die hij wel eens tegenkwam tijdens een wandeling in het Hartelpark. Die liet hem kennismaken met gave vogelsoorten en zijn eigen onderzoekende geest deed de rest.

Samen met zijn vogelmaatje Yannick gaat hij steeds fanatieker op zoek naar mooie en nieuwe vogelsoorten. De door Yannick en Michael ontdekte kleine topper was een hoogtepunt om samen te beleven. Ze gaan veel op de fiets naar natuurgebieden en de polders op Voorne Putten. Af en toe samen mee met Chris, om wat verder weg te kunnen vogelen. Hij bestudeert zijn vogelboek, leergierig als hij is. Op internet zoekt hij naar interessante blogs en veldonderzoeken. Samen maakten ze de stap om, na de Middelbare school, de studie toegepaste biologie te gaan doen.

Regelmatig gaat hij op pad met leeftijdsgenoten om te vogelen. ‘Zo kunnen we van elkaar leren’, vertelt Michael. ‘Door informatie te delen helpen we elkaar met het determineren van lastige soorten’. Favoriete vogels heeft Michael overigens niet, hij vindt alles boeiend. Vooral de soorten die op elkaar lijken. Dat een streepje hier en een vlekje daar hét verschil tussen soorten aangeeft vindt hij interessant.

Hoe raakte je betrokken bij het grondbroeders onderzoek?

‘Voor mijn stage mocht ik onderzoek doen naar de boomleeuwerik en nachtzwaluw. En dan vooral wat de invloed is van recreatie voor het broedsucces van deze grondbroeders. Deze onderzoeken staan onder leiding van Frank Majoor, die werkzaam is als veldmedewerker bij Sovon. Het was het eerste jaar van een meerjarig onderzoek, waarin we vergelijken wat de verschillen zijn in een deels afgesloten en een opengesteld gebied. Mijn taak was vooral het zoeken en monitoren van de nesten. Soms geen gemakkelijke opgaaf’, vertelt hij verder.

‘Ik heb een keer tweeënhalf uur gemonitord en gezocht naar een nest van de boomleeuwerik. Steeds zag ik een adult aankomen met voedsel en weer verdwijnen zonder. Maar het nest was niet te vinden, zo goed gecamoufleerd zijn deze vogels. Vanaf een heuveltje, op gepaste afstand, ben ik gaan liggen en heb gewacht en gewacht. Liggend in een duinroos, waardoor ik onder de krassen zat, zag ik een boomleeuwerik lopen. Wat was ik blij dat ik ze uiteindelijk toch nog vond en ik niet aan Frank Majoor hoefde te melden dat ik ze niet had gevonden. Dit onderzoek is nog lang niet klaar en zal ons uiteindelijk veel informatie geven hoe we deze kwetsbare soorten beter kunnen beschermen’.

Een ander onderdeel van zijn stage was het kleurringen van ganzen in de gemeente Den Haag. En op Texel mocht hij meehelpen aan het onderzoek van tapuiten. Het zender onderzoek bij de houtshippen was ook een leerzaam onderdeel van zijn stage. Zo kunnen we goed in kaart brengen hoe het baltsgedrag van houtsnippen gaat. Het was een leerzame periode voor Michael die dit jaar vervolg krijgt met een stage in het buitenland.

Zie je jezelf in de toekomst werkzaam als vogel onderzoeker?

‘Eén ding weet ik zeker, dit wordt voorlopig de laatste voltijd opleiding. Ik ben toch meer een buitenmens dan een bureaumens ‘antwoord hij stellig. Michael weet niet of hij in de toekomst met vogels wil gaan werken, in ieder geval wil hij graag veldmedewerker worden. Buiten zijn en kunnen onderzoeken in de natuur is het doel. Hoe en waar dat gaat worden ingevuld laat hij nog even voor wat het is.

Denk je dat de technologie het “veldwerk” gaat beïnvloeden?

‘Zeker weten, dat zie je nu al gebeuren. Sommige technische snufjes zijn handig en andere totaal overbodig’. Michael vertelt dat tijdens het weidevogel broedseizoen een drone erg handig is om met gps-locatie de nesten te markeren, dan hoef je niet meer door het veld. En de piepkleine zendertjes waarmee we vogels kunnen volgen geven een volledig beeld van trekgedrag van vogelsoorten. Zo kunnen we op de juiste plekken bescherming bieden. Al is het terugzoeken van de zendertjes niet de allerleukste klus, zegt hij lachend.

Michael denkt wel dat er door de determinatie apps minder wordt geleerd. ‘Het wordt te gemakkelijk. Ikzelf probeer altijd met een vogelboek te determineren, daardoor ga je meer op de details letten’.

Je bent aspirant vogelringer geworden, wat houdt dat in?

‘Ja, dat klopt. Ik was eerst helper bij vogelwerkgroep KNNV afd. Hollandse Delta. Eveline van de Jagt heeft mij laten kennismaken met het ringen, ik vond het fascinerend om dit te doen. Samen met gecertificeerde vogelringer Hans op den Dries mocht ik meehelpen met vogels te ringen op het Parnassiavlak in de Duinen van Voorne. Ik hield dan de administratie bij terwijl de ringer de vogels ringde. Dat beviel me zo goed dat ik me in juli 2023 heb aangemeld als Aspirant vogelringer. Nu moet ik alle kneepjes van het vak leren om straks zelf aan de slag te kunnen.’

‘Mijn doel is om een langjarig project voort te zetten in een wilgenstruweel langs de Maas bij Spijkenisse. Het zogenaamde C.E.S project. Ik denk dat als we meer weten over het gedrag van vogels en hun migratie dat we ze ook beter kunnen beschermen. Ik vind het nu al super als ik een ring kan aflezen bij een vogel. Laatst kon ik de ring van een kokmeeuw aflezen, deze was 17 jaar geleden geringd in Malmö. Ik had de tweede aflezing voor deze vogel, dat is toch bijzonder om te weten.’

Heb je naast het ringen al andere bezigheden in de natuur?

‘Door een toevallige omstandigheid ben ik in aanraking gekomen met een ecologisch onderzoeksbureau. Daar heb ik al wat leuk veldwerk voor mogen doen. Dit en het ringen kan straks allemaal meehelpen om een leuke baan te vinden, daar twijfel ik niet aan’. Op de vraag wat hij in de toekomst voor de natuur en vogels zou willen doen is hij duidelijk; mensen informeren over wat er allemaal leeft in de natuur. Educatie en daarmee de waarde van vogels en natuur overbrengen, ook aan de jeugd, is mijn hoofddoel. Dat is ook waarom hij op sociale media zijn natuurbelevingen deelt. ‘Ik doe het zeker niet voor de duimpjes. Ik wil laten zien hoe mooi en bijzonder het allemaal is. Mensen en vooral jeugd inspireren, met foto’s en kennis.’

Voor de vogels zelf wenst hij ze vooral rust. Rust en ruimte om te kunnen broeden en foerageren. Zelf geniet hij ook het meest van het kijken naar natuurlijk gedrag van vogels. Terwijl Michael die wens uitspreekt landt er een grote zilverreiger vlak voor ons. Vanachter het kijkscherm kunnen we genieten van deze sierlijke reigersoort die al foeragerend rustig zijn gang gaat.

Je kunt Michael volgen op zijn Facebook profiel of Instagram profiel: nature_by_michael.