Onderdeel van Pixfactory

Op werkdagen voor 15.00 besteld, morgen in huis

Vogels kijken op vakantie – Białowieża, Polen

Download GRATIS het ebook '14 tips om meer te genieten van vogels' en ontvang onze 2 wekelijkse nieuwsbrief met de meest recente artikelen op vogelskijken.nl

 

In het eerste deel van dit tweeluik over Noordoost Polen gaven we tips over vogels kijken in de moerassen van de Biebrza. In dit tweede deel zijn de bossen van Białowieża aan de beurt. Beide gebieden liggen dicht bij elkaar en het zijn allebei unieke natuurgebieden waar het geweldig vogels kijken is. Het ligt dus voor de hand om op een vakantie deze twee topbestemmingen te combineren. Waar de Biebrza vooral briljant is op het gebied van moerasvogels, geldt voor Białowieża dat de vogels die dit (oude) bos bewonen de show stelen.

De wouden van Białowieża

Vaak word dit complex aan bossen het ‘oerbos’ van Białowieża genoemd. Dat is niet helemaal correct, daarvoor is de menselijke beïnvloeding net te groot geweest. Toch zijn er stokoude opstanden met zeer hoge natuurwaarde. Er zijn zelfs opstanden die heel dicht in de buurt komen van echt oerbos, met name de kern van het nationaal park.

Vogels kijken op vakantie
In de oudere bosopstanden van het woud van Białowieża vind je veel dood hout (staand en liggend). Dit is één van de kenmerken van oerbossen en andere zeer oude bossen. Fotograaf: Bouke ten Cate

Het meest bekend is het bos misschien wel vanwege het feit dat de laatste wilde laagland-wisent hier in 1919 werd geschoten. Ook is het de plek waar de wisent in 1952 weer in het wild werd geherintroduceerd. Dit dankzij een succesvol fokprogramma met dieren in gevangenschap.

De diversiteit aan bosbewonende soorten in Białowieża is enorm. Daarnaast zorgt een aantal kleine riviertjes met hun begeleidende moerasvegetaties voor een verrassend hoge diversiteit aan moerasvogels. Op het gebied van vogels is vooral de spechtengemeenschap waanzinnig divers: bijna alle soorten die in continentaal Europa voorkomen kunnen in en om het bos gevonden worden.

De highlights van Białowieża en omgeving op vogelgebied zijn onder andere zwarte ooievaar, kraanvogel, schreeuwarend, dwerguil, ruigpootuil, laplanduil (incidenteel: de soort broedt aan de Wit-Russische zijde van het bos), witrugspecht, drieteenspecht, grijskopspecht, draaihals, kleine vliegenvanger, withalsvliegenvanger, krekelzanger, sperwergrasmus, citroenkwikstaart, notenkraker, hazelhoen en kwartelkoning. Ook hier geldt dat veel andere soortgroepen rijk vertegenwoordigd zijn. Wolven worden regelmatig waargenomen en de lynx af en toe. Een bezoek aan de regio is natuurlijk niet compleet zonder een ontmoeting met de ster van het woud, de wisent.

Ook in Białowieża is er genoeg te zien en te doen om een natuurliefhebber weken bezig te houden. Echter, als je op vakantie bent en maar beperkt de tijd hebt zijn er een aantal must-do excursies die we hier zullen beschrijven.

Vogels kijken op vakantie
Een withalsvliegenvanger in het strikte reservaat. Fotograaf: Bouke ten Cate

Het strikte reservaat

Het strikte reservaat ten noorden van het dorp Białowieża vormt de kern van het nationaal park. Hier bevinden zich de meest intacte, eeuwenoude bosopstanden. Zo goed als alle genoemde vogelsoorten zijn hier (goed) te vinden. Als strikt reservaat is het niet zonder meer toegankelijk maar met een door het park gecertificeerde gids is het toch mogelijk dit deel van het woud te bezoeken. Pygmy Owl Nature Tours en Wild Poland zijn twee uitstekende organisaties die deze excursies aanbieden. Zorg er wel voor dat je duidelijk maakt dat je komt om vogels te kijken en vraag om de lange excursie naar de Orlówka. Dit is de meest interessante van de wandelingen die worden aangeboden.

Żebra Żubra

Dit wandelpad net ten westen van het dorp Białowieża voert door enkele van de meest intacte oude bosopstanden buiten het strikte reservaat. Het loopt grotendeels over vlonderpaden door een elzenbroekbos en eindigt bij het kleine dierentuintje van Białowieża. Witrugspecht en drieteenspecht behoren hier tot de mogelijkheden. Net ten zuiden van het dierentuintje loopt een met geel gemarkeerd wandelpad terug naar Bialowieza. Dit pad voert je door een indrukwekkend en oud eiken-linden-haagbeukenbos. Hier zijn wederom witrugspecht maar ook withalsvliegenvanger en kleine vliegenvanger mogelijk.

Siemianówka

Het stuwmeer van Siemianówka ligt weliswaar buiten het bos van Białowieża maar is een absolute aanrader voor elke vogelaar die de regio aandoet. De moerassen rond het stuwmeer en de kleinschalige landbouw er omheen zorgen voor een aantrekkelijk palet aan moeras- en plattelandsvogels. Het meest beroemd is het gebied als de eerste plek in Europa ten westen van Wit-Rusland waar de citroenkwikstaart zich vestigde. Nog steeds gelden de hooilanden ten zuiden van Cisówka als een uitstekende plek voor deze soort. Naast Cisówka zijn een wandeling over het noordelijke deel van de spoorbrug, een bezoek aan de visvijvers van Bachury, de hooilanden rond Babia Góra en de uitkijktoren van Maruszka echte aanraders. De drie moerassterns, zwarte ooievaar, schreeuwarend, roodmus, sperwergrasmus en ortolaan zijn enkele topsoorten die het gebied rijk is.

Vogels kijken op vakantie
Citroenkwikstaart in de hooilanden nabij het pompstation ten zuiden van Cisówka. Fotograaf: Bouke ten Cate

Meer weten?

Deze korte beschrijving doet eigenlijk geen recht aan de rijkdom van beide gebieden. Talloze unieke gebieden en locaties die meer dan de moeite waard zijn hebben dit artikel immers niet gehaald. Als je meer dan een week de tijd hebt om de regio te verkennen, loont het zeker om wat grondiger onderzoek te doen. Een goede bron daarvoor is de Crossbill Guide Northeast Poland. Als één van de co-auteurs van de gids ben ik niet helemaal onpartijdig, maar ik denk oprecht dat dit een uitstekend hulpmiddel is om meer uit je bezoek te halen. Ga daarnaast vooral ook naar de bezoekerscentra van beide parken om goede kaarten van het gebied te kopen. Die vertellen je waar je wel en niet mag komen en helpen je om excursies te plannen. Lokale gidsen zijn vaak niet goedkoop maar kunnen een onmisbaar middel zijn om het onderste uit de kan te halen. De twee reeds genoemde organisaties zijn uitstekend adressen.

Vogels kijken op vakantie
Vergeet niet om naast de vogels ook oog te hebben voor al het andere natuurschoon! Wie goed kijkt kan in deze foto naast het paapje ook nog een andere bijzondere diersoort ontdekken. Fotograaf: Bouke ten Cate

Eén reactie

  1. Afgelopen weken ben ik in Bialowieza en Bierbza geweest. Het was lang geleden dat ik hier eerder was geweest als gids. Ik schrok van een aantal ontwikkelingen. Bialowieza is toeristischer geworden. Vroeger zag je er naast de locals vooral biologen, –
    studenten en vogelaars. Nu kom je veel meer ijsetende en schreeuwende gezinnen tegen opzoek naar een ‘oer-beleving’ Ze worden in grote groepen door het bos gejaagd o.l.v. de vele locale gidsen. Andere doorn in het oog van de natuurliefhebber is het zwaarbewaakte en enorm lomp hekwerk wat gebouwd is om vluchtelingen (en wellicht Russen) tegen te houden op de grens. Het hekwerk van 4m hoog en 200 km met dikke spijlen en betonnen fundering doorsnijdt het primaire bos en werkt als een ecologische barriere tegen alles wat niet kan vliegen of klein genoeg is om de tralies te passeren. Militairen bewaken het hekwerk dag en nacht. Niet enkel het oerbos maarook het leefgebied van wolven, lynxen, beren, zwijnen, elanden, dassen worden hierdoor doorsneden. Tot slot het aanwezige leger die vanwege (Wit) Russische dreiging midden in het dorp Bialowieza een flink kampement hebben opgebouwd. De hele dag rijden er trucks en andere legervoertuigen het gebied in en uit. Het dorp is compleet overgenomen door militairen. Ook vinden er oefeningen en patroullies plaats in de bossen rond het dorp. Het ‘oerbos’ en omgeving blijft zeker intressant voor diverse plant-en diersoorten maar de sfeer en aantrekkelijkheid is diep gezonken.

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Reageer op dit artikel

Eén reactie

  1. Afgelopen weken ben ik in Bialowieza en Bierbza geweest. Het was lang geleden dat ik hier eerder was geweest als gids. Ik schrok van een aantal ontwikkelingen. Bialowieza is toeristischer geworden. Vroeger zag je er naast de locals vooral biologen, –
    studenten en vogelaars. Nu kom je veel meer ijsetende en schreeuwende gezinnen tegen opzoek naar een ‘oer-beleving’ Ze worden in grote groepen door het bos gejaagd o.l.v. de vele locale gidsen. Andere doorn in het oog van de natuurliefhebber is het zwaarbewaakte en enorm lomp hekwerk wat gebouwd is om vluchtelingen (en wellicht Russen) tegen te houden op de grens. Het hekwerk van 4m hoog en 200 km met dikke spijlen en betonnen fundering doorsnijdt het primaire bos en werkt als een ecologische barriere tegen alles wat niet kan vliegen of klein genoeg is om de tralies te passeren. Militairen bewaken het hekwerk dag en nacht. Niet enkel het oerbos maarook het leefgebied van wolven, lynxen, beren, zwijnen, elanden, dassen worden hierdoor doorsneden. Tot slot het aanwezige leger die vanwege (Wit) Russische dreiging midden in het dorp Bialowieza een flink kampement hebben opgebouwd. De hele dag rijden er trucks en andere legervoertuigen het gebied in en uit. Het dorp is compleet overgenomen door militairen. Ook vinden er oefeningen en patroullies plaats in de bossen rond het dorp. Het ‘oerbos’ en omgeving blijft zeker intressant voor diverse plant-en diersoorten maar de sfeer en aantrekkelijkheid is diep gezonken.

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze artikelen vind je vast ook interessant: