De monding van het Noordzeekanaal bij IJmuiden is een spannende plek om vogels te kijken. Vogels van de pier laat dat zien met vele fraaie foto’s. Het is een kijkboek om je te verwonderen over de rijkdom aan vogels in dit gebied en om eigen waarnemingen te herbeleven.
Vogelwaarnemingen rond de Zuidpier
De auteurs van het boek, Jelle van der Helm, Dick Groenendijk en Roy Slaterus, hebben veel voetstappen gezet in dit gebied tussen Wijk aan Zee en de zeesluizen van IJmuiden, vooral op de twee kilometer ver in zee stekende Zuidpier en op het strand aan het begin van de Kennemerduinen. Het gebied is een goede plek om kust- en zeevogels te zien. Echt mooi is het gebied niet te noemen, maar dat is al gauw vergeten als je naar een langstrekkende jan-van-gent boven zee kijkt, of naar sneeuwgorzen op het strand.
Het boek beschrijft ruim 300 vogelsoorten. Van elke soort is een korte beschrijving opgenomen met een aanduiding van de periode en talrijkheid. Er worden ook enkele onderwerpen uitgelicht zoals voor- en najaarstrek, natuurfotografie en wat er naast vogels nog meer valt te zien aan planten en dieren.
Deze uitgelichte onderwerpen geven wat achtergrondinformatie en laten je ook verlangen naar weer eens een bezoek aan de pier. Vogels van de pier is geen diepgaand avifaunistisch werk, want aantallentrends en statistieken ontbreken. Het boek is in een luchtige stijl geschreven. De milde toon is bijvoorbeeld terug te vinden in de definitie van de mate van talrijkheid: een ‘zeer zeldzame’ vogel is ‘alleen met veel geluk te vinden’. Gelukkig staan de schrijvers stil bij het Vogellogboek dat ook met een afbeelding is opgenomen. Veel vogelaars zullen dit boek herinneren: het lag in het strandpaviljoen aan de voet dan de Zuidpier.
Een waterral op een betonblok
Het boek wordt gedragen door de vele karakteristieke foto’s. Dat is dankzij een zorgvuldige selectie van Jelle van der Helm, die ook zelf hofleverancier was. Vrijwel alle foto’s zijn genomen in het IJmondgebied. Dit maakt de beelden karakteristiek. Zo zien we rosse grutto’s over het strand vliegen en een dwergmeeuw door de branding. Elke foto lijkt wel een verhaal te vertellen, zoals de goudplevier in een zandstorm, de grote jager die een jonge zilvermeeuw probeert te verdrinken en de kleine burgemeester met twee toekijkende kinderen.
Vervreemdend zijn vogels op of tussen de verweerde betonblokken van de pier. Totaal buiten de normale context zien we een waterral tussen de blokken op zoek naar iets lekker, een rietzanger met opgezette kruinveren of een ransuil op een aanlegbeugel in de kade. Bij het zien van een kleine karekiet tussen de blokken zal de waarnemer de adem wel even hebben ingehouden. Er viel altijd wel wat te zien. Fraai zijn de zeldzaamheden. De geelsnavelduiker, woestijntapuit, en recent de witkopgors. Ik denk dat voor vrijwel iedere vogelaar de pier een (eerste) zeldzaamheid heeft opgeleverd. Voor mij was dat de koningseider.
Dit fotoboek is een ode aan de karakteristieke en bijzondere vogels van het IJmondgebied en in het bijzonder de Zuidpier. Het doet oude waarnemingen herbeleven en zet aan om gauw weer eens terug te gaan.
• Jelle van der Helm, Dick Groenendijk & Roy Slaterus. Vogels van de pier. Uitgeverij Bornmeer Noordboek 2020. 168 pagina’s. € 24,90
