De titel Avifauna Zeelandica verraadt de ambitieuze opzet van dit boek: twee delen in een fraaie cassette van samen meer dan 1400 pagina’s. Avifauna Zeelandica is helder geschreven, strak vormgegeven en bevat een weelde aan bijzonder goede foto’s die allemaal in Zeeland genomen zijn.
Rijkdom
De Avifauna Zeelandica staat boordevol informatie over vogels van Zeeland en het bevat ook veelzijdige historische informatie, biografieën van vogelaars en pioniers en verrassende details. Samensteller en eindredacteur Peter Meininger, is ecologisch adviseur en schreef eerder Flora Zeelandica. Hij heeft samen met een groot team aan redacteuren, auteurs en fotografen dit omvangrijke werk voltooid. Een strandplevier en een sneeuwgors sieren de omslagen. Een van de eerste foto’s in het boek is een fascinerende foto van een smelleken op het autodak van een nietsvermoedende vogelaar.
Mensen, landschap en vogels
Avifauna Zeelandica geeft verdieping in tal van onderwerpen over de relatie van mensen, landschap en vogels. Interessant is hoe het landschap gevormd werd door natuur en mens. De twee boeken bestaan uit twintig inleidende hoofdstukken, evenzoveel intermezzo’s en een tiental biografieën. Het is een echt naslagwerk. Het is dan ook jammer dat bij de intermezzo’s, biografieën en gedichten paginanummers ontbreken.
De jacht op en het verzamelen van vogels en eieren vanaf de vroege Middeleeuwen komt ruim aan bod. Het is haast niet voor te stellen dat er niet zo heel lang geleden speciale ‘mussengildes’ waren om mussen te vangen en in te leveren voor geld. Vanaf de 19e eeuw kwam er meer aandacht voor vogelstudie en -bescherming. Een groep Zeeuwse dames wilde aan het eind van die eeuw een einde maken aan het gebruik van vogels in de hoedenmode en legde zo de basis voor Vogelbescherming Nederland.
Vogeltrek
De Zeeuwse Deltawateren zijn van internationaal belang als het gaat om aantallen doortrekkers, die zelfs hoger liggen dan in de Waddenzee. De massale vogeltrek over Zeeland is fenomenaal: met name in het voorjaar over Telpost Breskens en in het najaar langs Telpost Westkapelle.
Behalve een fraai overzicht van de telposten en beschrijvingen van vogeltrek per maand, besteden de auteurs ook aandacht aan de avondtrek van veel steltlopers. Ze beschrijven uitvoerig de zeetrek langs Westkapelle. Het is dan ook jammer dat de trek langs Breskens hier minder aan bod komt.
Rijkdom aan vogels
De Avifauna Zeelandica bevat meer informatie dan gangbare avifauna’s. De boeken bevatten 400 gedetailleerde soortbeschrijvingen aangevuld met kaartjes en grafieken over broedbiologie, aantallen doortrekkers en wintervogels. De hoeveelheid informatie is indrukwekkend. Veel informatie is afkomstig van jarenlange tellingen, gecoördineerd en verwerkt door Sovon Vogelonderzoek, Trektellen.nl en Waarneming.nl. Elke soort is vergezeld van schitterende, lokaal genomen foto’s. Bij enkele zeldzaamheden (of waar een foto niet voorhanden was?) zijn zeer fijne vogeltekeningen toegevoegd.
Het boek presenteert een veelheid aan informatie per soort. Het voorkomen als broedvogel wordt veelal beschreven per gebied. Dit wordt ondersteund door tal van gedetailleerde kaarten en grafieken. Bijzonder is ook de toevoeging van informatie of ringterugmeldingen.
Zeldzaamheden
Zeeland is ook goed voor veel zeldzaamheden of zelfs nieuwe soorten voor Nederland: Blauwe Rotslijster, Grote Geelpootruiter, en recent Steppeplevier. Opvallend is de goede vertegenwoordiging van zeldzame gierzwaluwen: vale gierzwaluw, alpengierzwaluw, Siberische gierzwaluw, stekelstaartgierzwaluw en huisgierzwaluw.
Je droomt weg bij de waarneming van een vijftigtal grote trappen in het Verdronken Land van Saefthinge in november 1937. ‘J’ai à vous signaler un fait très intéressant!’, schrijft de waarnemer. En dat geldt eigenlijk wel voor het hele boek.
Feest
Avifauna Zeelandica is een omvangrijk naslagwerk. Ze legt de lat voor toekomstige avifauna’s hoog. Wat een feest moet dit boek zijn voor Zeeuwse vogelaars. Het zal ook zeker andere vogelaars aanspreken die wel eens naar Zeeland afreizen voor waarnemen van vogeltrek of het bezoeken van een dwaalgast.
– Peter L. Meininger (redactie) Avifauna Zeelandica. Vogels, vogelaars en vogelonderzoek in Zeeland. Sovon Vogelonderzoek Nederland, Nijmegen 2022. 1448 pagina’s (twee delen). Prijs: € 59,50 (Sovon-leden: € 49,50); tijdelijk € 49,50 (€ 39,50).
https://webshop.natuurfotografie.nl/product/avifauna-zeelandica/
