Wie kent de ooievaar niet? Hij valt op door zijn postuur, lange poten, rode snavel, grote zwart-witte vleugels en klepperende roep. Hij was een symbool bij de geboorte van een baby en nog steeds vinden we afbeeldingen van ooievaars bij huizen waar een kind is geboren. Ook was hij een brenger van voorspoed, kondigt hij het voorjaar aan en staat hij al sinds de Middeleeuwen in het stadswapen van Den Haag.
De monografie over de ooievaar van Kester Freriks schetst onder meer een beeld van de ontwikkelingen sinds zijn voorkomen als broedvogel in ons land. Zo wordt beschreven dat in de zestiende eeuw een enorm aantal ooievaars nestelde in dorpen op schoorstenen en huizen. En dat is een enorm verschil met de situatie in 1982 toen het laatste wilde paar ooievaars in Grafhorst broedde.
Gelukkig is het tij na een herintroductieprogramma vanaf 1969 gekeerd. Sinds 2016 houden zich in de Lage Landen nu meer dan duizend broedparen op. Helaas is dat echter geen indicatie dat het weer goed gaat met de natuur in Nederland.
Het boek besteedt apart aandacht aan de vestigingen van stadsooievaars in heden en verleden te midden van de bebouwde omgeving. Zo fungeerden zij lang geleden als afvalopruimers op vismarkten. Vroeger was dat onder meer het geval in Amsterdam. Daar is de soort tegenwoordig zelfs weer een broedvogel.
Ook hun voorkomen buiten het broedseizoen komt aan de orde, waaronder overwintering en trek.
De auteur heeft een gedegen literatuuronderzoek uitgevoerd en tal van bronnen aangeboord. Daarmee heeft hij zeer veel informatie boven water weten te halen.
Het hele verhaal met wetenswaardigheden over de eiber – een van zijn vele volksnamen – is een boeiend geheel, met flair geschreven voor een breed lezerspubliek..
Freriks,K. 2023. De ooievaar. Uitgeverij Atlas Contact, Amsterdam/Antwerpen. 237 bladzijden. ISBN 978 90 450 41865. Prijs € 24,99.
