‘Ik ben er trots op dat in onze vogelwerkgroep veel mensen actief zijn en dat we daardoor veel activiteiten hebben. Er zijn excursies, lezingen en andere avonden, maar er wordt ook heel veel onderzoek gedaan en geteld. En de initiatieven daarvoor komen allemaal uit de leden.’
Aan het woord is Piet Spoorenberg, sinds 2013 voorzitter van de Vogelwerkgroep Het Gooi en Omstreken. De VWG Het Gooi e.o. is de derde van de meer dan 250 vogelwerkgroepen (VWG’s) met wie we hier kennis maken.
Broedvogelinventarisaties
In de wereld van de vogelwerkgroepen is de VWG Het Gooi e.o. met bijna duizend leden een grote vereniging. Die leden ontplooien een groot aantal activiteiten, onder andere in de verschillende werkgroepen. ‘We hebben een grote groep die zich bezighoudt met broedvogelinventarisaties’, vertelt Piet. ‘Per jaar inventariseren leden van die groep in vijf tot acht gebieden de broedvogels volgens de BMP-methode. Daarnaast is er een heel actieve groep Eempoldertellingen. Die vierden onlangs dat ze al vijftig jaar elk jaar de vogels in de Eempolder tellen. De werkgroep Nestkasten is in het broedseizoen heel actief met controles. Afgelopen jaar controleerden ze van begin april tot en met juni ruim 1.450 nestkasten, in totaal zo’n 15.000 controles.’
Sovon
De resultaten van zowel de broedvogelinventarisaties, als die van de Eempoldertellingen en de nestkascontroles worden allemaal gedeeld met Sovon. Dat maakt de VWG Het Gooi e.o. tot een belangrijke partner van deze organisatie.
‘Ook de werkgroep Vogelringstation is heel actief’, gaat Piet verder. ’Niet alleen met een “Constant Effort Site” maar ook met soortgericht ringonderzoek in onze omgeving. Onder andere samen met de Roofvogelgroep en de Nestkastengroep.’
Ander groepen binnen de VWG zijn Weidevogelbescherming, Zwaluwenonderzoek, IJsvogels en de al genoemde werkgroep Roofvogels. Ook deze dragen allemaal hun steentje bij aan zowel onderzoek als bescherming.’
Samenwerking
‘Ik heb het idee dat we qua onderzoek behoorlijk breed dekkend zijn’, gaat Piet verder. ‘Er zijn veel langlopende trajecten met een hoge kwaliteit. Dat komt ook doordat we erg gericht zijn op samenwerking. Wij doen veel zaken in teams, zodat een activiteit niet gelijk stopt als iemand ermee ophoudt. Daarvoor werven we constant nieuwe mensen. Als je bijvoorbeeld aan broedvogelmonitoring mee wilt doen, hoef je geen ervaring te hebben. Je kan opgeven wanneer je kan en in welke gebieden je wilt meedraaien. Vervolgens word je middels een rooster ingedeeld bij een meer ervaren iemand en ga je ’s ochtends in een groepje van twee of drie het veld in. Dat is relatief uniek geloof ik.’
Cursus
Naast onderzoek en telwerk zijn er ook leden die zich meer bezighouden met activiteiten voor andere leden. Zo is er natuurlijk een vogelherkenningscursus. Deze is opgesplitst in een voor- en najaarscursus van elk zes avonden en vier excursies. Daarnaast organiseren diverse leden het hele jaar door gemiddeld twee per maand reguliere excursies. Bestemmingen zijn zowel interessante gebieden in het Gooi als wat verder weg gelegen gebieden als de Brouwersdam, Den Oever en De Amsterdamse Waterleidingduinen. Ook zijn er meerdaagse excursies, bijvoorbeeld een voorjaarsweekend in Drente en een najaarsweekend Lauwersmeer en Schiermonnikoog.
Avondbijeenkomsten
Gemiddeld tweemaal per maand zijn er avondbijeenkomsten. Dit kan een lezing zijn van een externe deskundige of een lid van de VWG, maar het zijn ook (openbare) bijeenkomsten van de verschillende werkgroepen zoals fotografiewerkgroep, de werkgroep broedvogelinventarisaties of de nestkastenwerkgroep. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld avonden waarop vogelzang wordt geoefend, een opfrisavond ganzen direct gevolgd door een excursie naar een paar ganzenrijke gebied en een opfrisavond juveniele steltloper en eenden in eclips. Al die avonden trekken veel mensen.
De bijeenkomsten worden gehouden in “De Infoschuur”, een gebouw van het Goois Natuur Reservaat (GNR) tussen Hilversum en Bussum. Die ruimte, waar zo’n vijftig mensen in kunnen, wordt geëxploiteerd samen met een aantal regionale natuurorganisaties.
Catering
Kenmerkend voor die bijeenkomsten is de goede catering. ‘Ook daar hebben we een groep voor’, vertelt Piet. ‘Die zorgt dat er op de avonden koffie, thee en koekjes zijn. En als er mensen een middag bij elkaar komen, is er voordat je het weet een lunch georganiseerd. Dat maakt het voor de mensen ook leuk om samen dingen te doen.’
‘Het is fijn dat we binnen de vereniging allerlei mensen hebben die in groepjes opereren en zorgen dat er van alles mogelijk is. Vele handen maken licht werk. Je probeert een klus in zoveel mogelijk kleine stukjes op te knippen. Voorheen hadden we een penningmeester die deed de penningen én de boekhouding én de ledenadministratie. Toen die wegging, konden we daar in eerste instantie niemand voor vinden. Toen hebben we de boekhouding, het penningmeesterschap en de ledenadministratie uit elkaar getrokken en sindsdien is het weer goed geregeld.
Adviseren
De samenwerking is niet alleen intern. Extern wordt samengewerkt met terreinbeherende organisaties als Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, het GNR en Waternet. Piet: ‘Voor hen doen we bijvoorbeeld broedvogelinventarisaties, nestkastenonderzoek of andere tellingen op hun terrein. Soms adviseren wij hen na een onderzoek over eventuele aanpassingen in beheer of inrichting om de vogels een betere toekomst te geven. Daarnaast werken we nauw samen met het Collectief Eemland, een groep boeren die met agrarisch natuurbeheer bezig is. Onze weidevogelgroep doet het nestbeschermingswerk en een deel van onze leden werkt ook voor de broedvogelmonitoring in hun weilanden.’
Uit de leden zelf
Bijzonder is volgens Piet dat al die activiteiten niet vanuit het bestuur komen. ‘Ons motto is dat we ons als bestuur vooral beperken tot besturen. De activiteiten moeten uit de leden zelf komen. De vereniging biedt daarbij de ruimte om dingen aan te pakken en te ontwikkelen. Er komen wel eens leden die vinden dat er iets moet gebeuren. Dan nodigen wij ze uit het zelf handen en voeten te geven. Natuurlijk ondersteunen wij die initiatieven. We hebben de Infoschuur, geld, een website en ons verenigingsblad De Korhaan. Dus we bieden ze publiciteitsmogelijkheden, een ruimte en stellen zo nodig financiën ter beschikking. Maar het initiatief ligt bij de leden.’
Beschermingswerk
Naast lovende woorden over de vereniging heeft Piet, die na tien jaar binnenkort zijn voorzittersrol hoopt over te dragen, ook nog wensen. ‘We vergaren veel kennis’, zegt hij, ‘maar het naar buiten treden met die kennis en het inzetten voor beschermingswerk, is nog te weinig ontwikkeld. Dat is een rol die ik de komende jaren wil oppakken. Nu reageren we wel op vergunningsaanvragen en plannen die er zijn, maar dat is veelal reactief. We moeten veel actiever met de overheden aan de slag gaan om de bescherming op voorhand beter te organiseren.’
Een voorbeeld: ‘Een tijd geleden was er een groep kite surfers die op een plek in het Gooimeer werden gedoogd maar dat officieel wilden maken. De gemeente Huizen vroeg ons wat wij ervan vonden. Wij wilden best praten over meer recreatie op het Gooimeer, maar dan tegelijkertijd over minder waterrecreatie op het Eemmeer. Een soort totaalplan. Dat zouden we meer moeten doen en op die manier de grotere slagen te maken.’
Lidmaatschap
De Vogelwerkgroep Het Gooi en Omstreken is opgericht in 1967 en heeft nu bijna 1000 leden. De contributie bedraagt € 20 per jaar en daarvoor ontvangt een lid vier maal per jaar het verenigingsblad De Korhaan. Voor leden uit één gezin of samenwonenden is er de mogelijkheid huisgenootlid te worden voor € 7 per jaar. Dit is een volwaardig lidmaatschap, echter zonder toezending van de Korhaan.
Zie de website van de Vogelwerkgroep Het Gooi en Omstreken voor meer informatie.
