Elke vrijdag featured Vogelskijken.nl op Instagram een mooie, spannende, bijzondere of ontroerende vogelfoto. Omdat we deze ook graag aan niet-Instagramgebruikers laten zien, staan hier geregeld artikelen waarin de fotograaf iets vertelt over het proces van het maken van de foto. Natuurlijk laten we ook de betreffende foto zien. Dirk van Wijk vertelt hoe hij in de wintermaanden op de Veluwe op zoek gaat naar klapeksters.
De klapekster is een echte wintergast. Vanuit Noordoost Europa komen ze in het najaar naar ons land om solitair en in kleine aantallen op onze heidevelden en veengebieden te overwinteren. Dit is het moment dat ik gericht op zoek te ga naar deze prachtige roofvogel. Eén van de goede gebieden om een klapekster te vinden is de Veluwe.
Om de klapekster op te sporen is het cruciaal te weten hoe zijn favoriete habitat eruit ziet en hoe hij zich hierin gedraagt. De vogel is nogal schuw en bevindt zich vaak op grotere afstand van de paden. Een goede verrekijker is dan ook erg behulpzaam voor het vinden van deze voor ons vrij zeldzame vogel.
Macabere gewoonte
De klapekster leeft solitair op grote open vlakten met hier en daar verspreid kleine boompjes of struikjes waar hij graag op de uitkijk zit. Vaak bevinden deze open gebieden zich in een bosachtige omgeving. De vogels hebben een voorliefde voor meidoornstruiken. Deze doornige struiken zijn een uitgelezen plek voor een nogal macabere gewoonte, namelijk een prooi zoals muis of grote insecten te spiesen op één van de vele doorns.
Op de Veluwe zijn veel mogelijke vindplaatsen, maar in lang niet ieder geschikt gebied zit een klapekster… En als er het afgelopen jaar een klapekster heeft gezeten, is dat geen garantie dat hij er dit jaar weer is. Nieuwe plekken ontdekken geeft plezier en voldoening, maar vraagt geduld en doorzettingsvermogen.
Eenmaal op een geschikte locatie aangekomen, begint het zoeken door op de open vlakte vooral de bovenzijde van de struiken af te scannen naar een opvallende licht gekleurde vlek. Op een zonnige winterdag kun je deze lichtgrijze vogels zo gemakkelijk op grote afstand ontdekken als opvallende “witte” vlek in of op een struik.
Planmatig
De vogels zijn erg schuw, dus ze slaan snel op de vlucht als je probeert dichterbij te komen. Meestal zijn ze veel te ver weg om er een goede foto van te maken. Van de paden af gaan is op veel plekken niet toegestaan. Het is daarom belangrijk planmatig te werk te gaan, waarbij het uitgangspunt is dat de vogel naar jou toe moet komen en niet omgekeerd. Dat is niet gemakkelijk, maar gelukkig vertonen klapeksters vaak een soort bewegingspatroon in het vliegen tussen de struiken. Het is dan zaak om een strategische plek te vinden en je daar verdekt op te stellen. Dan wordt het wachten, wachten en nog eens wachten, vaak met de nodige camouflage.
Geduld blijft belangrijk maar af en toe helpt een beetje geluk om tot een goede foto te komen. Recent maakte ik mee dat een klapekster recht op mij afvloog en op drie meter afstand van mij op een takje landde. De vogel had totaal geen stress, merkte dat ik er was en we hebben mekaar een paar minuten probleemloos recht in de ogen aankeken. Dat is een prachtig moment. Jammer genoeg was deze vogel te dichtbij om er een foto van te maken, omdat mijn Nikon 800 PF lens een minimale focus afstand van 5 meter heeft. Dat kan dus ook gebeuren, al is dit natuurlijk een zeldzaamheid.
Apparatuur en instellingen
Tijdens de wintermaanden is er vaak relatief weinig licht. Dat maakt het lastig maakt om met hoge sluitertijden te fotograferen. Een Klapekster in vlucht vastleggen is dus een extra uitdaging. Bij te hoge sluitertijden, gaan de ISO waarden soms dermate omhoog, dat er veel ruis in de foto kan ontstaan. Een lagere sluitertijd geeft weer bewegingsonscherpte. Het is dus continu zoeken naar de beste oplossing. Alles bij elkaar is het zoeken, vinden en vastleggen van een Klapekster een fantastische tak van sport.
Gebruikte apparatuur: Nikon Z9, Nikon 800 PF F/6.3 VR S
