Advertorial – Tips voor het kiezen van de beste spotting scope voor vogels kijken

Bij het vogelkijken is een verrekijker vanzelfsprekend, maar er zijn ook tal van gelegenheden waarbij een zogenaamde spotting scope onmisbaar is. Bij het speuren naar vogels op korte afstand in het bos, struikgewas, of laag overvliegend, is een 8x of 10x vergrotende verrekijker de beste keuze. Zo past een Bushnell FORGE 10×30 of een Bushnell Prime 8×32 makkelijk in je jaszak, en kan daardoor overal mee naartoe genomen worden. Heb je wat meer lichtsterkte nodig, dan neem je een variant met een 42mm lensopening zoals de Bushnell Nitro 10×42. Ook dit soort kijkers zijn nog makkelijk om je nek/schouder te dragen en kunnen snel gepakt worden om een vogel te bekijken.

Er zijn echter ook veel vogelsoorten die te vinden zijn in minder, tot slecht, toegankelijke leefomgevingen. Denk hierbij aan vogels van rivieren, wadvlaktes, zee, open terreinen en heide. Ook zijn sommige soorten zo schuw dat ze, ondanks begaanbaar terrein, toch niet vanaf korte afstand te observeren zijn. Een krachtige en lichtsterke spotting scope, op een goed stabiel statief, is dan de enige en ook meest comfortabele oplossing. In plaats van een 8 of 10 maal vergroting, bieden deze een 20x tot maximaal 60x vergroting. Zelf bij het gebruik van twintig maal vergroting, worden al details zichtbaar die voor het blote oog of een verrekijker verborgen bleven. De determinatie van een vogelsoort wordt nu zekerder en door het gebruik van een statief wordt een langdurige observatie en bestudering van het gedrag mogelijk. Zo brengt de zwakste 20x vergroting een Zilvermeeuw op een afstand van 70-80 meter al beeldvullend in beeld, en in de 60x stand zie je alleen zijn kop. Je ziet kleine details in het verenkleed, de kleur van het oog tot zelfs het vuil aan de snavel.

Een Bushnell spotting scope voor iedere behoefte en prijsklasse

Bushnell is wereldwijd al meer dan 75 jaar bekend om hun hoge kwaliteit verrekijkers en sterrenkijkers met een zeer goede prijs-kwaliteitverhouding. Ze maken echter ook al tientallen jaren diverse modellen spotting scopes voor vogel-, natuur- en wild observatie. Op dit moment zijn er vier verschillende series te koop, en ieder model in een rechte of 45 graden inkijk. De series hebben dezelfde naam als die van de verrekijkers en van het topmodel naar het instapmodel zijn dit de Bushnell Forge 20-60×80 ED, Bushnell Nitro 20-60×65 ED, Bushnell Engage DX 20-60×80 en de Bushnell Prime 20-60×65. De adviesverkoopprijzen van deze modellen variëren van € 529,- voor de Prime tot € 1599,99 voor de Forge spotting scope. Ik kijk al van kind af aan vogels en heb in al die tijd met diverse merken en type spottings scopes gewerkt. Om een goed beeld te kunnen krijgen van de Bushnell scopes, heb ik ze meegenomen naar enkele vogel gebieden en ze ook thuis direct naast elkaar kunnen vergelijken.

Welk model spotting scope is het meest geschikt?

Voor het kiezen van de juiste spotting scope zijn er, naast de vanzelfsprekende goede beeldkwaliteit, nog een aantal zaken van belang. Ik zal hier kort de vier meest belangrijke bespreken:

1. Inkijk van de spotting scope.
   De meeste vogelaars kiezen voor een model met een 45 graden inkijk, daar dit bij het staand of zittend kijken in het veld het prettigst werkt. Ook hoeft de middenzuil van het statief minder hoog gezet te worden, wat zorgt voor een stabieler beeld. Observeer je echter vooral vanuit een vaste schuil- of vogelobservatiehut, dan kan een rechte inkijk comfortabeler zijn.
   
2. Doorsnede van de frontlens
   Een andere keuze die afhankelijk is van de omstandigheden en de te observeren vogelsoorten, is de diameter van de frontlens. Bushnell biedt compacte spottings scopes met een 65mm diameter en wat grotere en lichtsterkere scopes met een 80mm doorsnede. Deze extra lichtsterke is handig als vaak ingezoomd moet worden tot 40x of zelfs 60x vergroting, of als er bij 20x vergroting onder donkere lichtomstandigheden vogels gekeken wordt. Onder deze omstandigheden blijft het beeld dan nog steeds helder.

3. Kwaliteit en bouwwijze van het oculair
   Een spotting scope zal vaak gebruikt worden voor het wat langer, tot zelf langdurig, observeren van vogels. Zittend of staand scan je een vogelgebied op de daar voorkomende soorten, of je bestudeerd juist tot in de details het natuurlijke gedrag van een soort. Het is hierbij van groot belang dat je prettig door het oculair kunt kijken, zonder dat je het idee krijgt dat je er doorheen moet “turen” om het gehele beeld te kunnen overzien. Ben je brildrager of gebruik je vaak een zonnebril, dan is een goed oculair van een nog groter belang. Een grote diameter en dito kijkafstand zijn de perfecte combinatie voor een prettige observatie. De kijkervaring en comfort bij de Bushnell Forge 20-60×80 ED is zeer prettig, het lijkt alsof je bijna met twee ogen door het oculair heen kunt kijken. Ook met een (zonne)bril op kun je langdurig kijken zonder dat je het oog tegen het oculair hoeft te duwen om alles te kunnen overzien.

4. Manier van scherpstellen
   Het scherpstellen van een spotting scope moet niet alleen snel, maar vooral ook nauwkeurig gedaan kunnen worden. Hoe sterker de vergroting, des te groter het verschil in scherp-onscherp van het beeld van de kijker. Sommige scopes hebben een scherpstelring vooraan de scope zitten, vlak voor de frontlens. Deze is prettig groot, maar in de praktijk minder handig omdat er iedere keer naar voren gegrepen moet worden om de afstand te verstellen. Bij alle Bushnell spotting scopes zit daarom de scherpstelknop(pen) juist dicht bij het oculair, zodat er snel van zoom naar scherpstellen gewisseld kan worden. De Bushnell Prime 20-60×65 en de Engage DX 20-60×80 hebben een enkele scherpstelknop om de afstand in te stellen, en de Nitro en Forge modellen hebben daaraan vast ook nog een extra draaiknop voor het fijnafstellen van de afstand. Eerst draai je aan de “grove” afstandsknop om bijvoorbeeld van ver naar dicht bij te gaan en daarna gebruik je de fijnafstelling om de vogel exact scherp in beeld te krijgen. 

Welke Bushnell spotting scope is het beste voor vogelkijken?

Ieder van de vier Bushnell spotting scopes is geschikt om mee vogels te kijken, en twee zijn ook geschikt voor langdurige vogelobservatie. Kijk je vooral overdag met goed weer en meestal zonder bril, dan zijn de Bushnell Prime 20-60×65 of de Bushnell Nitro 20-60×65 ED, een goede keuze. De 20-60x vergroting is krachtig genoeg om ook vogels op grotere afstand goed te kunnen bekijken en herkennen. Ook is de 65mm doorsnede van de frontlens groot genoeg om overdag, en bij niet al te sterke vergrotingen, een mooi helder beeld te geven. Door de ingebouwde zonnekap en waterdichte constructie kan er ook bij regen of sneeuw gewoon doorgekeken worden. Als je regelmatig langdurig het gedrag van een vogel wilt bestuderen, of de fijnere details wilt kunnen zien bij hogere vergrotingen én (zonne)brildragend bent dan zijn de Bushnell Forge 20-60×80 ED en de Bushnell Engage DX 20-60×80 de beste keuze. Door de grote 80mm frontlens en de grote oculairs zijn ze zeer comfortabel om doorheen te kijken, ook voor langere tijd. Het beeld blijft ook bij 40x en 60x vergroting helder, en bij zeer weinig licht geeft de 20x vergroting nog steeds een zeer helder en duidelijk beeld.

Ik zal ieder van deze vier spotting scopes toelichten, zodat je beter een keuze kunt maken. Van het voordeligste Bushnell Prime model tot en met het Bushnell Forge topmodel.

Bushnell Prime 20-60×65 45 graden inkijk

De Bushnell Prime 20-60×65 is een zeer compleet geleverde spotting scope voor ieder beginnend vogelaar. Het komt in een harde draagkoffer, met daarin de scope in een zachte beschermhoes. In diezelfde hoes zit ook een tafelstatief, waarvan het bovenste gedeelte ook gebruikt kan worden als een raamstatief voor in de auto. Rubberen lensdoppen beschermen de frontlens en het oculair en de ingebouwde zonnekap biedt een helder beeld bij felle zon, of regen.

Kenmerken Bushnell Prime 20-60×65

• Bushnell’s exclusieve EXO Barrier technologie weert vocht en vuil van de lenzen
• Volledige Multi coating op alle lucht-glas oppervlakken zorgen voor heldere en  contrastrijke beelden.
• Argon gas gevulde behuizing voorkomt beslaan van binnenuit en het binnendringen van vocht
• IPX7 waterdichte constructie zorgt dat de lenzen van binnen droog blijven, zelfs  wanneer de spotting scope 30 minuten ondergedompeld wordt op 1 meter diepte.
• Verstelbare statiefgondel voor het kijken onder iedere hoek.
• Een scherpstelknop voor het instellen van de afstand
• 20-60x vergroting bij 65mm doorsnede van de frontlens
• 45 graden inkijk van het oculair
• 20 jaar garantie

Bushnell Nitro 20-60×65 45 graden ED prime

De Bushnell Nitro 20-60×65 ED heeft een niet al te zware, compacte en rubberen behuizing, in een onopvallende licht groengrijze kleur. Het gebruik van speciaal ED Prime lenselementen geeft een mooi helder en scherp beeld en zonder chromatische aberratie. (Regelmatig zie bij andere merken bij witte vogels in de felle zon paarse en soms groenige kleurranden). Het scherpstellen doe je met de Nitro met twee draaiknoppen. De grote die dichtst bij het oculair zit, is de grove scherpstelling, en de voorste voor de fijnafstelling. Het beeld is voor (zonne)brildrager redelijk goed te overzien, en de oculairschelp klikt in drie standen in. Voor langdurige observaties is het wat minder geschikt, omdat je je oog dicht op het oculair moet drukken voor een geheel beeld.

Kenmerken Bushnell Nitro 20-60×65 ED prime

• Fantastisch helder beeld door ED Prime Glass. Dit voorkomt chromatische aberratie, verhoogt de helderheid en verbetert de kleurweergave.
• Compact formaat met 40 cm lengte en een laag gewicht van 1,6 kg.
• Schuin 45 graden inkijk van het oculair voor gemakkelijk kijken onder verschillende omstandigheden, zoals staand, zittend of vanuit een schuilhut.
• Dual Speed Focus: voor het snel instellen van grote afstandsverschillen en daarna met 2e knop de afstand verfijnt bijstellen.
• Versterkte constructie: Een magnesium body met rubberen bekleding zorgt voor een sterke behuizing die het optische systeem beschermt.
• Bushnell EXO™ Barrier bescherming op de buitenste lensoppervlakken. Dit stoot water, olie, mist, stof en vuil af, zodat de NITRO spotting scope onder alle omstandigheden een helder en duidelijk beeld geeft.
• Stikstofgevuld. Beschermd tegen beslaan van binnenin: De bescherming wordt verkregen door de kijker te vullen met droge stikstof. Dit om alle interne lucht, die vocht kan vasthouden, te verwijderen.
• Verdraaibare statiefring: Met de statiefbevestigingsring kan de spotting scope om zijn as gedraaid worden voor comfortabel kijken vanuit een auto of vanaf een heuvel.
• Eye-Relief van 18mm zorgt voor een prettige afstand tussen oog en oculair
• 20-60x vergroting bij 65mm doorsnede van de frontlens
• 20 jaar garantie
• Wordt geleverd met harde opbergkoffer en een handig SPUDZ lensreinigingsdoekje.

Bushnell Engage DX 20-60×80

De Bushnell Engage DX 20-60×80 is een lichtsterke en krachtige spotting scope met een zeer goede prijs-kwaliteitverhouding. Het wordt geleverd met een harde opbergkoffer en een neoprene beschermhoes voor tijdens het gebruik. Door de grote 80mm frontlens en het grote oculair is het een zeer prettige spotting scope om langdurig vogels mee te observeren, ook bij sterkere vergrotingen. Het beeld is scherp, helder en ook met een bril of zonnebril op goed te overzien. Door de gasvulling en O-ringen is de Bushnell Engage spotting scope ook bij minder goed weer of in de schemer nog goed te gebruiken. De neoprene hoes zorgt tenslotte voor een stuk extra bescherming van de behuizing.

Kenmerken Bushnell Engage DX 20-60×80

• Bushnell’s exclusieve EXO Barrier technologie weert vocht en vuil van de lenzen
• Volledige Multi coating op alle lucht-glas oppervlakken zorgen voor heldere en  contrastrijke beelden.
• Argon gas gevulde behuizing voorkomt beslaan van binnenuit en het binnendringen van vocht
• IPX7 waterdichte constructie zorgt dat de lenzen van binnen droog blijven, zelfs  wanneer de spotting scope 30 minuten ondergedompeld wordt op 1 meter diepte.
• Verstelbare statiefgondel voor het kijken onder iedere hoek.
• Een scherpstelknop voor het instellen van de afstand
• 20-60x vergroting bij 80mm doorsnede van de frontlens
• 45 graden inkijk van het oculair
• 20 jaar garantie
• Wordt geleverd met harde opbergkoffer en een handig SPUDZ lensreinigingsdoekje.

Bushnell Forge 20-60×80

De Bushnell Forge 20-60×80 is de “luxe” uitvoering van de Bushnell Engage DX 20-60×80, en het topmodel in de spotting scope serie van het merk. Van de slipvaste en beschermende rubberen bekleding, de zeer grote inkijkopening van het oculair tot het door ED-glas zeer scherp, zeer helder en kleurechte beeld. Aan alles voel je dat dit een topkwaliteit spotting scope is en ideaal voor het langdurig observeren van vogels. Kortom een High-end kijker, maar qua prijs in de “middenklasse” vergeleken met vele andere merken. Hoe ze het trouwens optisch hebben kunnen realiseren is me een raadsel, maar het oculair is zeer prettig en comfortabel om door heen te kijken, ook met een bril of zonnebril op. Je kunt er voor je gevoel bijna met twee ogen tegelijk doorheen kijken. Bij alle vergrotingen van 20x60x blijft het beeld mooi scherp en heeft het ook geen last van chromatische aberraties (de vervelende paarse/groene kleurrandjes rond fel verlichte vlakken).

Kortom, de Bushnell Forge 20-60×80 is een absolute aanrader voor de serieuze vogelaar!

Kenmerken Bushnell Forge 20-60×80

• Fantastisch helder beeld door ED Prime Glass. Dit voorkomt chromatische aberratie, verhoogt de helderheid en verbetert de kleurweergave.
• Stevig rubberen bekleding biedt goede bescherming van de behuizing
• Schuin 45 graden inkijk van het oculair voor gemakkelijk kijken onder verschillende omstandigheden, zoals staand, zittend of vanuit een schuilhut.
• Dual Speed Focus: voor het snel instellen van grote afstandsverschillen en daarna met 2e knop de afstand verfijnt bijstellen.
• Bushnell EXO™ Barrier bescherming op de buitenste lensoppervlakken. Dit stoot water, olie, mist, stof en vuil af, zodat de FORGE spotting scope onder alle omstandigheden een helder en duidelijk beeld geeft.
• Stikstofgevuld. Beschermd tegen beslaan van binnenin: De bescherming wordt verkregen door de kijker te vullen met droge stikstof. Dit om alle interne lucht, die vocht kan vasthouden, te verwijderen.
• Verdraaibare statiefring: Met de statiefbevestigingsring kan de spotting scope om zijn as gedraaid worden voor comfortabel kijken vanuit een auto of vanaf een heuvel.
• Eye-Relief van 18mm, plus brede oculairopening, zorgt voor een zeer prettige afstand tussen oog en oculair
• 20-60x vergroting bij 80mm doorsnede van de frontlens
• 30 jaar garantie
• Wordt geleverd met harde opbergkoffer, neoprene beschermhoes en een handig SPUDZ lensreinigingsdoekje.

Een goede spotting scope verdient een goed statief!

Bij het gebruik van een spotting scope is een goed en stabiel statief onmisbaar. Gelukkig is het al lang niet meer zo dat een goed statief ook altijd zwaar moet zijn. Sinds de uitvinding van het Carbon, is het mogelijk om lichtgewicht, stevige en stabiele statieven te ontwerpen. Een van de regels bij het kiezen van een statief is dat je makkelijk staand door de spotting scope moet kunnen kijken. Een 45 graden inkijk zorgt ervoor dat het statief iets minder hoog uitgeschoven hoeft te worden. In eerste instantie had ik voor de test een mooi “foto” statief van Leofoto meegenomen met een stevige statiefkop. Door het 10 laags carbon was het statief toch nog licht van gewicht en daardoor makkelijk mee te nemen. Ik miste echter bij het gebruik een hendel en een soepelere verstelling van de kop zelf. Na wat rondvragen kreeg ik als tip om een van de nieuwe Leofoto Manba videostatieven kits uit te proberen. Ik koos uiteindelijk de “middelste” van de drie modellen, de Leofoto Manba LV-323C met BV-10 kop. (Op de foto’s zie je de wat kleinere versie LC-284C met BV-5 kop). Wat een heerlijk statief om mee te werken. Snel en eenvoudig op te zetten door de groots uitgevoerde klemmen, een middenzuil met leveling ingebouwd en een soepel en vloeiend te bewegen videokop.

Leofoto Manba LV 323C carbon statief met BV-10 kop

Het Manba LV-323C carbon statief met BV-10 videokop is een licht statief met een groot draagvermogen van 6 kilogram. Het heeft een prettige maximale hoogte van 176 cm, zodat je ook staand goed door de spotting scope kunt kijken. Het statief is door het 10 laags carbon nog relatief licht en meet ingeklapt 67 cm. Het bijzondere van de Leofoto Manba videostatieven is de leveling middenzuil met een anti-twist groef en een platform met ingebouwde kogel. Ook op oneffen terrein is het nu eenvoudig, zelfs met ongelijk uitgeschoven poten, om de kijker waterpas te krijgen door de level hendel te gebruiken. Het prettige van dit videostatief is de vloeistofgedempte BV-10 videokop met een lange bedieningsarm. Je kunt snel en soepel de spotting scope heen en weer bewegen én ook snel muurvast vergrendelen. De statiefpoten verstel je met het groot uitgevoerde Leofoto FlipLock systeem. Je maakt de gedempte klemmen in een beweging los, trekt zo alle poten uit en vergrendeld ze ook weer snel met een paar klikken. Het enige kleine nadeel van dit soort videostatieven is dat de kop niet 90° omhoog gericht kan worden, maar “slechts” 75°. Bij vogels kijken zul je hier in de praktijk zo goed als nooit last van hebben, maar wel als je af en toe het statief wilt gaan gebruiken voor portretfotografie. Je hebt trouwens al een Leofoto Manba carbon statief + videokop vanaf € 549,-.

Tip: Een oplossing voor het losdraaien van de spotting scope op de statiefkop

Het vastschroeven van een spotting scope op een statiefplaat en in een statiefkop is altijd een “gedoe”. Het wordt echter nog vervelender wanneer de telescoop, door het gebruik, losdraait van de snelkoppelingsplaat van het statief. Tot nu toe was daar niet echt een goede oplossing voor. Gelukkig kwam ik bij het zoeken naar een goed videostatief, op het merk FALCAM dat een groot assortiment van snel in elkaar te klikken tools heeft voor filmers. De FALCAM F38 camera quick release base met bijbehorend antislip snelkoppelingsplaatje lijkt de oplossing. De F38 base is Arca Swiss compatibel dus je schuift het zo in ieder goed statief, zoals hier in de Leofoto Manba. Je schuift de telescoop met F38 plaat op de F38 base en met één druk op de knop maak je het ook weer los. Doordat de telescoop tijdens het gebruik wel heel erg heen en weer bewogen wordt, was ook dit niet de ideale oplossing.

Gelukkig wees iemand me op de FALCAM F38 Anti Deflection Quick Release Plate met twee opstaande pinnen op de snelkoppelingsplaat. Deze steken bij een fotocamera exact achter de achterkant van de body en bij de Bushnell spotting scopes voor zo’n 85% achter de statiefvoet. Deze combinatie zorgt ervoor dat je slechts een zeer lichte verdraaiing van de telescoop hebt op de snelkoppelingsplaat, en deze speling wordt ook nooit erger. (Leofoto heeft trouwens ook snelkoppelingsplaten type NP-50/NP60 waarbij je met een steeksleutel een opstaand randje omhoog kunt draaien. De NP-50 en NP-60 kun je daarna gewoon in de statiefkop plaatsen en vastschroeven.)