‘Hé, dat boek was toch al uit?’ dacht ik toen ik las over het nieuwe boek van Elvira Werkman: Vogels en de liefde.
Een telefoontje met de schrijfster gaf duidelijkheid. Het boek is een herziene en uitgebreidere versie van het boek met dezelfde titel dat ze in 2017 uitgaf. De hoofdstukken zijn langer, actueler en ook de vormgeving is danig aangepast. Frisser en met prachtige illustraties van de Franse kunstenaar Maxime Beck. De cover toont twee futen in hun paringsdans. Het boek is uitgegeven bij Boek-scout, een jonge uitgeverij die werkt via printing on demand. Geen hoge oplages dus die ergens liggen te verstoffen; elk besteld boek wordt direct gedrukt en daarna verzonden. Hoe duurzaam kan het zijn?
Elvira Werkman is freelance-journalist en schrijft voornamelijk over natuuronderwerpen. Voor Vogels en de liefde heeft ze een hele serie wetenschappelijke artikelen en boeken doorgenomen die ze aantrekkelijk presenteert. Geen saaie algemene beschouwingen maar wetenswaardigheden per vogelsoort die je gemakkelijk onthoudt. Voor natuurgidsen is het handig om zulke weetjes tijdens een excursie paraat te hebben. Een vogel determineren is één ding, maar als je wat meer weet van een vogelsoort wordt die alleen maar interessanter.
Vreemdgangers
Ik ben zelf redelijk ingelezen in het liefdesleven van zangvogels en dan vooral de rol van zang daarbij, maar toch leerde ik weer nieuwe dingen. Zo wist ik al dat heggenmussen en koolmezen notoire vreemdgangers zijn, maar waarom had ik me nooit zo afgevraagd. Het blijkt een algemene regel van kleinere vogels. Mannetjes paren bij voorkeur met zoveel mogelijk vrouwtjes, maar vrouwtjes zijn kieskeuriger. Een ei produceren kost veel energie dus alleen de aantrekkelijkste mannetjes mogen paren. Grotere vogels zijn juist trouwer aan elkaar. Ze leven langer en dan loont het de moeite om langdurig in een relatie te investeren. Valkeniers wisten al eeuwen dat haviken slecht broeden in gevangenschap. Ze negeren een groot aantal partners tot het opeens klikt. Dat komt bij meer vogels voor, kauwen bijvoorbeeld. Je gaat dan weer heel anders kijken naar een zwerm kauwen.
Homoseksuele paarvorming is in de vogelwereld frequenter dan je zou denken. Het vindt plaats bij gebrek aan een partner van het andere geslacht (zoals bij ganzen), maar niet alleen. Soms lijkt het toch een duidelijke keuze. Daar zijn voorbeelden van bij onder andere pinguïns, flamingo’s en albatrossen. Ik leer daar weer van dat vogels geen identieke exemplaren zijn van een soort, maar individuele wezens met een eigen karakter en een eigen wil.
Het boekje – heel dik is het niet – staat vol met aantrekkelijke weetjes en eye-openers. Werkman heeft daarvoor een hele serie wetenschappelijke boeken en artikelen gelezen maar ook interviews gehouden met experts. Die zijn deels opgenomen in het boek. Dit alles is aantrekkelijk geschreven en mooi geïllustreerd.
Elvira Werkman. Vogels en de liefde. Illustraties: Maxime Beck. Uitgeverij Boekscout 2023. 136 blz. €18,00
