Zo klinkt de zwarte mees

Je kunt het geluid van de zwarte mees natuurlijk leren kennen met behulp van een app of door de geluiden op deze pagina vaak genoeg af te spelen, maar eigenlijk telt dat niet. Dé manier om deze wat minder opvallende mees te leren kennen, is eindeloos in de top van een spar of den turen naar een druk vogeltje dat je steeds hoort zingen, maar waarvan je elke keer maar een stukje te zien krijgt. Dan komt er een moment dat je hem even langer in beeld hebt en met eigen ogen kunt zien dat het om een zwarte mees gaat: Bingo! Zo’n ervaring is vele malen leuker en beklijft ook beter dan bij gebruik van een app of de keren dat een natuurgids je op het geluid van dit kleine meesje attent maakt.

Zang

De territoriumzang van de zwarte mees bestaat uit ritmische herhalingen van een twee- of driedelig motief met korte pauzes tussen de reeksen. De toonhoogte is vrij hoog en aan de schelle kant. Het tempo van de motieven en het aantal herhalingen zijn zeer variabel. Bij wisseling van zangpost gaat de vogel vaak over op een ander strofetype, bijvoorbeeld van Titjuw Titjuw Titjuw naar FIEtjè FIEtjè FIEtjè.

Zangactiviteit

Roep

De contactroep van de zwarte mees bestaat uit een tweedelig tjoewtie. In groepjes houden de vogels onderling contact via vrij zachte, hoge, tsie-roepjes. De alarmroep van de zwarte mees bestaat uit losse, meestal vrij zuivere tonen, een paar keer herhaald.

Gedrag

De zwarte mees houdt zich voornamelijk op in naaldbossen en bossen met een menging van loof- en naaldbomen. Hij kan ook in grotere tuinen worden aangetroffen, mits er naaldbomen in staan. De zwarte mees zingt meestal hoog vanuit een boomtop en is vaak maar moeilijk te zien tussen de dichte dennen- of sparrentakken. Je bent een geluksvogel wanneer je dit vogeltje eens wat dichter bij de grond treft. Hij kan vrij fanatiek zingen en in uitgestrektere naaldbosgebieden kunnen de dichtheden vrij hoog zijn, dus ga je daarheen, dan ga je hem ook zeker zien.

Interessante informatie & weetjes

• Wat hoger in de bergen zijn de naaldbomen kleiner en staan ze meer verspreid in het landschap. De kans om een zwarte mees op ooghoogte aan te treffen is daar dan ook een stuk groter. Anders is er altijd de skilift nog die je op ooghoogte langs de toppen van de grotere bomen kan leiden.

Gelijkende soorten

• De zang van de zwarte mees heeft wel wat weg van die van de koolmees. De structuur en opbouw zijn vergelijkbaar, maar de zwarte mees zingt sneller en hoger. Bovendien zingt de zwarte mees zijn tonen vloeiender (niet op één toonhoogte).
• De contactroepjes van de zwarte mees zijn krachtiger dan die van goudhaan en vuurgoudhaan.
• De roepjes van de boomkruiper zijn vlakker, scheller en minder gevarieerd dan die van de zwarte mees.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met de Veldgids Vogelzang
Geluiden: app BirdSounds Europe, Henk Meeuwsen.