Zo klinkt de winterkoning

De winterkoning is een klein vogeltje dat zingt met een volume waar veel andere vogels niet aan kunnen tippen. Hij haalt met gemak negentig decibel. Toch tettert hij niet de oren van je hoofd. Na elke zangstrofe neemt hij ruim de tijd om te horen of er nog andere winterkoningen van de partij zijn. Dat doet hij ook in de winter, tenminste, wanneer de weersomstandigheden gunstig zijn. Zwaait Koning Winter de scepter, dan moet dit parmantige vogeltje alle zeilen bijzetten om aan voldoende voedsel te komen. Na een strenge winter kan het dan ook zomaar zijn dat een zingende winterkoning zijn zang niet beantwoord hoort door nog zo’n geluksvogel die de winter heeft weten te trotseren.

Zang

Zangactiviteit

Roep

De contactroep van de winterkoning bestaat uit een kort tjek. Vaak wordt deze roep herhaald, met pauzes ertussen van variabele lengte.

Gedrag

De winterkoning kun je in bijna alle biotopen aantreffen: bossen, moerassen, ruigten, tuinen en parken. Alleen in terreinen met uitsluitend zeer lage of helemaal geen begroeiing komt hij niet voor. Je kunt hem op elk moment van de dag horen zingen, al heeft hij een voorkeur voor de ochtend, van een halfuur voor zonsopkomst tot enkele uren erna. Ook gedurende het jaar is hij steeds van de partij, met een verhoogde presentie van februari t/m juni.

De winterkoning zingt meestal vanaf een lage zangpost zoals een laaghangende tak, een struik of een hoop snoeiafval. Hij is nogal beweeglijk en door zijn schutkleur en verborgen leefwijze niet altijd even makkelijk te zien. Maar soms kan hij een langere tijd duidelijk zichtbaar vanaf een zangpost zitten te zingen, zeker wanneer hij zich niet bespied voelt.

Gelijkende soorten

• Door de lengte van de zangstrofen en de explosiviteit van de zang is de winterkoning niet snel te verwarren met andere zangvogels.
• De contactroep en alarmroep lijken enigszins op die van de roodborst, maar zijn minder zuiver: de roodborst tikt, de winterkoning knettert.