Download GRATIS het ebook '14 tips om meer te genieten van vogels' en ontvang onze 2 wekelijkse nieuwsbrief met de meest recente artikelen op vogelskijken.nl
Introductie
De kenmerkende baltsvluchten van de veldleeuwerik, waarbij er bijna onophoudelijk gezongen wordt, hoor je in het voorjaar helaas steeds minder. Het uiterlijk van de veldleeuwerik is niet heel opvallend, maar zijn zang vergoedt veel.
Fotograaf: Daniele Occhiato
Kenmerken
Veldleeuwerik met afgeronde kuif. Fotograaf: Henk Dikkers
Een veldleeuwerik is een weidevogel die leeft in open landschappen, graslanden en agrarische gebieden. In de winter kunnen veldleeuweriken tijdens een vorstperiode wegtrekken. Daarvoor in de plaats komen vogels uit het noorden naar hier om de winter door te brengen. Je kunt ze in die periode in grote groepen op stoppelvelden zien foerageren. Veldleeuweriken leven in de winter voornamelijk van zaden terwijl ze vanaf het voorjaar vooral insecten eten. Ze broeden vooral in kruidenrijke graslanden met voldoende insecten.
Verenkleed
Zingende veldleeuwerik.
Een veldleeuwerik is grijsbruin van kleur waarbij de bovenzijde en borst (1) gestreept zijn. De borst is licht geelbruin (2)die naar de buik steeds lichter van kleur wordt en bij de ongetekende buik (3) bijna wit van kleur is. Hij heeft een korte snavel (4), een afgeronde kuif (5) die hij kan opzetten en tijdens de vlucht zijn de witte staartzijden goed te zien. Het verenkleed is in het najaar zo vlak na de rui nog vers en scherper getekend dan het verenkleed in het voorjaar, als er wat meer slijtage op zit. De kleuren zijn dan wat valer en de veerranden en strepen zijn vager aan het worden.
Juveniel kleed
Juveniele veldleeuwerik zonder kuif. Fotograaf: Rixte
Een jonge veldleeuwerik ziet er in grote lijnen hetzelfde uit als een volwassen vogel maar mist de kenmerkende kuif. De nog korte kopveren hebben aan de uiteinden witte puntjes en missen lengte. Het verenkleed is wat minder getekend en iets geler dan het verenkleed van een adulte vogel. Een juveniele vogel heeft op de borst stipjes maar dat worden uiteindelijk streepjes naarmate de vogel ouder of volwassen wordt.
Kenmerkend gedrag
Zingende veldleeuwerik vanaf een zangpost. Fotograaf: Henk Dikkers
Vanaf het hele vroege voorjaar is de prachtige melodieuze zang van de veldleeuwerik te horen. In de ochtend is hij soms te horen vanaf een uitkijkpost maar hij is vooral te horen en te zien tijdens een steeds verder omhoogklimmende vlucht die soms tot boven de 100 meter gaat. Ze kunnen daar minutenlang in de lucht blijven hangen om daarna al zingend naar beneden te zweven en in het gras neer te dalen.
Gelijkende soorten
Kuifleeuwerik met een spitse kuif en spitse snavel. Fotograaf: Ko Katsman
Helaas is de kuifleeuwerik in Nederland verdwenen. In de zeventiger jaren van de vorige eeuw leefden hier nog enkele duizenden kuifleeuweriken. Alleen in de winter kun je heel zelden nog een trekkende kuifleeuwerik tegenkomen. De iets grotere kuifleeuwerik heeft een grote spitse kuif in tegenstelling tot de korte stompe kuif van de veldleeuwerik. De kuif van de kuifleeuwerik is ook zichtbaar als deze plat op de kop ligt. De snavel is eveens langer en spitser. Verder ziet het verenkleed van de kuifleeuwerik er min of meer hetzelfde uit. Je moet goed kijken om de verschillen te zien. Hij is iets minder wit op de buik, iets grijzer en donkerder op de rug en de buitenste staartpennen zijn niet wit maar geelbruin.
Wist je dat?
Op de nachtegaal na er geen vogel is waar meer liedjes en gedichten over zijn geschreven dan de veldleeuwerik?
Een veldleeuwerik zijn lied makkelijk 15 minuten lang, hoog in de lucht kan volhouden?
De kruidenrijke grasland- en akkerlandstroken die tegenwoordig worden aangelegd, weleens de redding voor de veldleeuwerik kunnen zijn?
Veldleeuwerik ook veel op heidevelden voorkomt?
3 reacties
lopend de rode route in landgoed de Hamert in Noord-Limburg kwamen we vandaag 2 maart een “biddende “vogel tegen die bij nadere beschouwing geen torenvalk bleek (ook wat kleiner) maar een veldleeuwerik bleek (bevestigd door Obsidentify). Dit gedrag was ons niet bekend. Is dat wel bekend onder biologen? Waarom en wanneer doen deze vogels dat? Volgens de gegevens die ik vond is het een zaadeter en in voorjaar ook insecteneter. Beeld was gelijk als bovenste foto op deze site.
ja dit is een heel bekend gedrag bij veldleeuweriken. Ze ‘hangen’ al zingend in de lucht. Je ziet dat vaker bij vogels die in open terrein broeden (boompieper, watersnip). Bij gebrek aan zangposten of bomen gaan ze de lucht in. Hun geluid draagt dan verder en natuurlijk zijn ze ook zichtbaar voor rivalen en vrouwtjes. Overigens maken veel meer vogels een baltsvlucht (boomleeuwerik, rietzanger, blauwborst, enz.) maar niet zo langs als de veldleeuwerik. Die kan vele minuten doorgaan.
Wij hebben gisteren, 8 maart 2024 ook de rode route gelopen in de Hamert en kwamen precies hetzelfde tegen. Wij twijfelden eerst nog tussen de boomleeuwerik en de veldleeuwerik maar de witte staartzijden in vlucht waren duidelijk zichtbaar dus veldleeuwerik. Wij hebben ze alleen in vlucht gezien en weer neerdwarrelend. Pogingen om de vogel al vliegend op de foto te krijgen is niet goed gelukt al zijn de kenmerken wel te zien.
lopend de rode route in landgoed de Hamert in Noord-Limburg kwamen we vandaag 2 maart een “biddende “vogel tegen die bij nadere beschouwing geen torenvalk bleek (ook wat kleiner) maar een veldleeuwerik bleek (bevestigd door Obsidentify). Dit gedrag was ons niet bekend. Is dat wel bekend onder biologen? Waarom en wanneer doen deze vogels dat? Volgens de gegevens die ik vond is het een zaadeter en in voorjaar ook insecteneter. Beeld was gelijk als bovenste foto op deze site.
ja dit is een heel bekend gedrag bij veldleeuweriken. Ze ‘hangen’ al zingend in de lucht. Je ziet dat vaker bij vogels die in open terrein broeden (boompieper, watersnip). Bij gebrek aan zangposten of bomen gaan ze de lucht in. Hun geluid draagt dan verder en natuurlijk zijn ze ook zichtbaar voor rivalen en vrouwtjes. Overigens maken veel meer vogels een baltsvlucht (boomleeuwerik, rietzanger, blauwborst, enz.) maar niet zo langs als de veldleeuwerik. Die kan vele minuten doorgaan.
Wij hebben gisteren, 8 maart 2024 ook de rode route gelopen in de Hamert en kwamen precies hetzelfde tegen. Wij twijfelden eerst nog tussen de boomleeuwerik en de veldleeuwerik maar de witte staartzijden in vlucht waren duidelijk zichtbaar dus veldleeuwerik. Wij hebben ze alleen in vlucht gezien en weer neerdwarrelend. Pogingen om de vogel al vliegend op de foto te krijgen is niet goed gelukt al zijn de kenmerken wel te zien.
Hans(69) is altijd al in vogels geïnteresseerd geweest. Zijn vroegste herinnering gaat terug naar de tijd dat hij als klein jongetje de kuifleeuweriken nog in groepen op straat op de paardenmest zag foerageren. En met de Biesbosch om de hoek is hij daar vaak te vinden om te inventariseren. Van BMP-, watervogel- en slaapplaatstellingen kan hij intens genieten. De weidevogelbescherming in zijn woonplaats Oosterhout is speciaal voor hem, de achteruitgang van deze prachtvogels gaat hem aan het hart. Veel van zijn ervaringen en verwonderingen kun je teruglezen in zijn blog, vogelsindeoranjepolder.blogspot.com
Hans Diepstraten
Hans(69) is altijd al in vogels geïnteresseerd geweest. Zijn vroegste herinnering gaat terug naar de tijd dat hij als klein jongetje de kuifleeuweriken nog in groepen op straat op de paardenmest zag foerageren. En met de Biesbosch om de hoek is hij daar vaak te vinden om te inventariseren. Van BMP-, watervogel- en slaapplaatstellingen kan hij intens genieten. De weidevogelbescherming in zijn woonplaats Oosterhout is speciaal voor hem, de achteruitgang van deze prachtvogels gaat hem aan het hart. Veel van zijn ervaringen en verwonderingen kun je teruglezen in zijn blog, vogelsindeoranjepolder.blogspot.com
3 reacties
lopend de rode route in landgoed de Hamert in Noord-Limburg kwamen we vandaag 2 maart een “biddende “vogel tegen die bij nadere beschouwing geen torenvalk bleek (ook wat kleiner) maar een veldleeuwerik bleek (bevestigd door Obsidentify). Dit gedrag was ons niet bekend. Is dat wel bekend onder biologen? Waarom en wanneer doen deze vogels dat? Volgens de gegevens die ik vond is het een zaadeter en in voorjaar ook insecteneter. Beeld was gelijk als bovenste foto op deze site.
Beste Hans,
ja dit is een heel bekend gedrag bij veldleeuweriken. Ze ‘hangen’ al zingend in de lucht. Je ziet dat vaker bij vogels die in open terrein broeden (boompieper, watersnip). Bij gebrek aan zangposten of bomen gaan ze de lucht in. Hun geluid draagt dan verder en natuurlijk zijn ze ook zichtbaar voor rivalen en vrouwtjes. Overigens maken veel meer vogels een baltsvlucht (boomleeuwerik, rietzanger, blauwborst, enz.) maar niet zo langs als de veldleeuwerik. Die kan vele minuten doorgaan.
Wij hebben gisteren, 8 maart 2024 ook de rode route gelopen in de Hamert en kwamen precies hetzelfde tegen. Wij twijfelden eerst nog tussen de boomleeuwerik en de veldleeuwerik maar de witte staartzijden in vlucht waren duidelijk zichtbaar dus veldleeuwerik. Wij hebben ze alleen in vlucht gezien en weer neerdwarrelend. Pogingen om de vogel al vliegend op de foto te krijgen is niet goed gelukt al zijn de kenmerken wel te zien.