Zo herken je de goudhaan

Kenmerken

Klein, kleiner, kleinst. Met het gewicht van een suikerklontje is de goudhaan het kleinste vogeltje van Europa. In het najaar trekken ze in grote aantallen weg uit noord Scandinavië om elders zuidelijker te overwinteren. Hoewel ze in ons land het hele jaar voorkomen zijn ze daarom het makkelijkst aan te treffen in de herfst en winter. Vooral als het wat kouder wordt gaat alle energie op aan het zoeken naar voedsel. Daarbij houden ze amper oog voor hun omgeving en lijken ze bijna tam zo dichtbij als ze kunnen komen.

Kleed man

Met hun mosgroene rug (1) en lichter getinte onderkant (2) gaan ze gemakkelijk op in hun favoriete omgeving, sparrenbossen. De vleugels van een goudhaan hebben opvallende witte strepen (3). Deze strepen zijn duidelijk zichtbaar tijdens de vlucht. Ook hun naamdankertje, de goudgele streep (4) op hun kruin, valt goed op als je jezelf even de tijd geeft om het beweeglijke vogeltje te volgen. Het grootste verschil tussen mannetje en vrouwtje zit ook in die kruinstreep, bij het mannetje is het midden oranje gekleurd.

Kenmerkend gedrag

Goudhanen houden zich vaak op in de bovenste delen van bomen, met name naaldbomen. In eerste instantie zijn ze het snelst te herkennen aan hun opvallend hoge zang en roep. Ze zijn behendige en actieve vogels die in groepen op zoek gaan naar insecten. Ze bewegen zich snel tussen de takken en bladeren en dat kan het determineren lastig maken. In het najaar en de winter komen ze vaak lager bij de grond op zoek naar voedsel.

Vaak blijft een groepje goudhanen wel even foerageren in een klein gebied met struiken en bomen, dus gun jezelf wat tijd en je zult vanzelf de witte vleugelstrepen en natuurlijk de gele kruin herkennen.

Gelijkende soorten

Het twee na kleinste vogeltje van Europa is zowel in naam als in uiterlijk het meest verwant aan de goudhaan; de vuurgoudhaan. Ze komen iets minder voor dan de goudhaan, maar broeden en foerageren in dezelfde habitat. Beide vogels zijn heel beweeglijk, dus let op een paar opvallende kenmerken. Zo heeft de vuurgoudhaan een witte wenkbrauwstreep en zijn de zwarte strepen op de kop breder. Als je goed kijkt kun je ook zien dat de vuurgoudhaan een goudkleurige zweem in de hals heeft.

Wist je dat?

• Zowel de goudhaan als de vuurgoudhaan eten insecten en kleine spinnen. Dit kunnen ze zelfs ”biddend”, waarbij ze fladderend stil hangen in de lucht en spinnen of gevangen insecten uit spinnenwebben pakken.
• In koude nachten zoeken goudhanen elkaar op om tegen elkaar aan te kruipen. Zo voorkomen ze dat ze teveel energie kwijt raken om zichzelf op temperatuur te houden.

•