De middelste bonte specht is vanuit het oosten aan een opmars bezig en komt nu in bijna ons hele land voor. Qua formaat zitten ze tussen een grote bonte specht en kleine bonte specht in. Ze zijn herkenbaar aan hun ‘rode pet’, het vlekken- en strepenpatroon op de rug en het roze op de onderbuik.
Fotograaf: Geert Nijboer
Herkenning
22 cm. Lijkt wat op juveniele grote bonte specht vanwege zwartwitte verenkleed en rode kopkap, maar is kleiner en heeft geen zwarte streep over oorstreek (als Syrische bonte specht) of zwarte baardstreep, maar slechts een zwarte 'vlek' op zijkant van nek. Onderdelen wittig met fijne zwarte streepjes op flanken en roze onderstaart. Meestal hoog in bomen en moeilijk te observeren.
Verspreiding
Komt voor in een groot deel van Europa, en een aantal gebieden in Zuidwest-Azië. In Nederland een zeer schaarse broedvogel, jaarrond aanwezig.
Biotopen
Oud en hoogopgaand loofbos met bomen met ruwere bast, voornamelijk oude eiken. Ook houden ze van open plekken in het bos. De middelste bonte specht zoekt zijn voedsel vaak op horizontale en ook dunne takken, in tegenstelling tot de meeste spechten. Ook in parken.
Levenswijze
Voedsel
Voornamelijk insecten, maar eet ook wel zaden. Foerageert, evenals grote bonte specht, op stammen, takken en twijgen.
Eieren
Aantal eieren in legsel meestal 4-8. Ellipsvormig tot rondachtig. Glad en glanzend. Wit. Formaat 23,9 x 18,1 mm.
De middelste bonte specht heeft een wit gezicht en een opvallend vuurrood petje. Hij is minder groot dan een grote bonte specht, maar aanzienlijker groter dan de kleine bonte specht.
Verenkleed
Kenmerkend voor de middelste bonte specht zijn het opvallende rode petje (1), het witte gezicht door het ontbreken van de zwarte streep richting de snavel (2), de gestreepte flanken (3) en de roze anaalstreek (4). Ook heeft de middelste bonte specht witte schoudervlekken die iets kleiner zijn dan de schoudervlekken van de grote bonte specht.
Het kleed van de vrouw is vrijwel identiek aan het kleed van de man. Het rode petje loop bij vrouwtjes minder ver door en is wat minder fel.
Juveniel kleed
Juveniele middelste bonte spechten lijken al zeer sterk op de adulte exemplaren. Bij recent uitgevlogen exemplaren is de snavel nog kleiner en fijner. Daarnaast ontbreken de strepen op de flanken.
Kenmerkend gedrag
Zowel de grote en de kleine bonte specht roffelen om hun territorium af te bakenen. De middelste bonte specht heeft in tegenstelling tot die twee soorten echter een territoriumroep. Hierdoor is de soort in het vroege voorjaar goed te vinden. Deze baltsroep is een klagend gwèk- gwèk- gwèk- gwèk- gwèk.
Gelijkende soorten
Verwarring met de grote bonte specht kan optreden. Volwassen mannetjes van de grote bonte specht hebben slechts een rode vlek op het achterhoofd. Juveniele grote bonte spechten hebben een gelijkend rood petje, maar hebben al wel de onderscheidende zwarte band richting de snavel.
De kleine bonte specht heeft in plaats van schoudervlekken witte dwarsstrepen op de rug en is aanmerkelijk kleiner.
Wist je dat?
Middelste bonte spechten waren voor de eeuwwisseling nog erg zeldzaam in Nederland maar sindsdien blijven de aantallen nog steeds oplopen, en komen ze in toenemende mate in het noorden en westen van ons land voor.
