Zo klinkt de bosuil

De zang van de bosuil is vooral bekend van griezelfilms en enge filmscènes. Het is het standaardgeluid dat filmmakers onder de beelden monteren om aan te geven dat het spannend wordt. In het echt is het eerder een indrukwekkende natuurbelevenis dan een angstaanjagende ervaring.

Zang

Bosuilen krijgen al in oktober de lentekriebels. De hele winter gieren de hormonen door hun lijf en dat is te horen ook! Mannetjes markeren hun territorium met zang en het vrouwtje reageert daar vaak op met de keWIEK-roep.

De territoriumzang (ten onrechte vaak ‘roep’ genoemd) kent veel variaties. De ‘klassieke’ vorm bestaat uit twee los van elkaar staande delen: eerst een zuivere, in toonhoogte dalende oo- of oe-klank van ruim een seconde, dan een pauze van drie tot vijf seconden, en als slot 1-3 korte nootjes direct gevolgd door een bevende en dalende oe-klank van ruim een seconde. De zang wordt gemiddeld om de 20 seconden herhaald. Het laatste deel kent vrij veel variatie, maar blijft altijd goed te herkennen aan de vibrerende noten. Er is overigens vrij veel variatie in de zang. Daardoor zijn bosuilen individueel te herkennen. Het vrouwtje heeft een meer schorre versie van deze zang, en roept vooral in de herfst.

Er is nog een andere zang, die je maar heel zelden hoort: de bolderzang. Het een pulserende, ietwat dalende zang van ongeveer 1,5 seconde, die bestaat uit 20-30 o-klanken. Deze zang wordt vlakbij het nest geroepen en is een uitnodiging tot de paring.

Zangactiviteit

Roep

Juveniel

De bedelende roep van de uitgevlogen jongen (takkelingen) is al vroeg in het voorjaar te horen. Ze zitten op takken in de buurt van het nest en laten hun ouders weten waar ze zitten om gevoerd te worden. Het zijn overwegend blazende of sissende geluiden. Deze bedelroep ontwikkelt zich gedurende het seizoen tot de algemene keWIEK-roep.

Interessante informatie & weetjes

Een uil geldt in veel culturen als een doodsbode. Vroeger hoorden bijgelovige Duitsers in de keWIEK contact-roep van de bosuil de woorden ‘Komm mit’ wat werd uitgelegd als: ‘Ga mee naar het dodenrijk’.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met de Veldgids Vogelzang, 2018.