Een van de meest unieke vogelgebieden van Nederland bevindt zich op de grens van Friesland en Drenthe, het uitgestrekte Fochteloërveen. Dit uitgestrekte hoogveengebied is een restant van wat vroeger nog veel omvangrijker was en wat een groot deel van ons land kenmerkte. In het gebied leven een aantal bijzondere en typische planten- en dierensoorten van het hoogveen- en heidelandschap.
Routes
Er lopen verschillende wandel- en fietsroutes door het gebied, zowel vanaf het Friese als het Drentse deel van het gebied. De meest populaire route is het lange fietspad dat dwars door het veen gaat. Vanaf dit fietspad zijn enkele zijpaden te vinden die dwars door het veen zelf lopen en vanwaar je bijzondere soorten kunt waarnemen. Nabijgelegen dorpen zijn Veenhuizen, Ravenswoud, Appelscha en Fochteloo.
Observatiepunten in het Fochteloërveen
Er zijn ook verschillende vogelobservatiepunten en uitzichtpunten te vinden. Zeer bekend is de zeven-vormige uitkijktoren aan de Ravenswoud zijde (zuidoost kant van het gebied). Vanuit deze hoge toren zijn vaak kraanvogels en roofvogels te zien. In de winter laat de klapekster zich ook vaak zien hier. Andere noemenswaardige observatiepunten zijn de vogelkijkhut aan de Bruustingerplas (nabij Ravenswoud), het uitzichtpunt in het veen (noordkant bij Bankenbos, Veenhuizen) en het vogelkijkscherm nabij Fochteloo (zuidwestzijde).
Jaarrond bijzondere soorten
De meeste vogelsoorten zie je hier in het voorjaar, maar het is in het Fochteloërveen jaarrond genieten van de vogelrijkdom. Veel mensen komen voor de kraanvogels. Deze soort is het pronkstuk van het gebied, het symbool voor rust en ruimte. Deze majestueuze soort broedt hier sinds 2001. Andere bijzondere broedvogels zijn raaf, boomvalk, draaihals, paapje, grauwe klauwier, grote gele kwikstaart en wilde zwaan.
In de omliggende bossen zijn veel typische bosvogelssoorten te zien. Mezen zoals kuifmees, zwarte mees en glanskop, vinken zoals goudvink en appelvink en spechten zoals zwarte specht en groene specht. Kruisbek is ook mogelijk, evenals bosuil die gebruikt maakt van holtes van de vele oude bomen. In de winter is het genieten van grote aantallen eenden en ganzen, klapeksters en jagende blauwe kiekendieven boven het veen. Op het gebied van roofvogels is nog veel meer te zien. Sinds 2022 broedt zelfs de zeearend in het gebied, jaarlijks overzomeren er meerdere slangenarenden, en tijdens de voor- en najaarstrek is er kans op soorten als rode wouw en visarend.
