Download GRATIS het ebook '14 tips om meer te genieten van vogels' en ontvang onze 2 wekelijkse nieuwsbrief met de meest recente artikelen op vogelskijken.nl
Introductie
Wanneer je in een park of tuin een zwart-wit vogeltje ziet dat vanaf een opvallende uitkijkpost steeds een kort stukje vliegt om een insect uit de lucht te pakken dan heb je vrijwel zeker een Bonte Vliegenvanger in het vizier. Schijnbaar onvermoeibaar wordt op die manier het ene insect na het andere gevangen. Soms zijn de gevangen vliegjes zo klein dat je je afvraagt of het niet meer energie kost om ze te vangen dan dat de prooi aan voedingswaarde oplevert.
Kenmerken
Eind april klinkt weer de zang van de bonte vliegenvanger, tenminste, als je je bevindt in halfopen loof- en gemengde bossen op de hoger gelegen zandgronden van ons land. Daarbuiten is dit mooie vogeltje nauwelijks te vinden. Het verschil tussen mannetjes en vrouwtjes is soms verrassend klein. Je leest het in dit artikel.
Kleed man
Mannetje in de klassieke zwarte vorm
Veel mannetjes hebben een bruin-grijs verenkleed en lijken op het vrouwtjeskleed. Bij deze zingende vogel wordt direct duidelijk dat het om een mannetje gaat.
De keel en buik van het mannetje zijn (meestal) helder wit van kleur (1). De rest van het verenkleed is zwart (2) of meer bruingrijs (2). Op de vleugel bevindt zich een grote witte vlek (3), boven de snavel een kleine witte vlek, die vaak in tweeën gedeeld is (4). De poten zijn zwartgrijs. In Nederland zijn de meeste mannetjes bruingrijs, en moeilijk van vrouwtjes te onderscheiden.
Kleed vrouw
Vrouwtje bonte vliegenvanger Fotograaf: René de Waal
Het vrouwtje heeft gewoonlijk bruin op de bovendelen. De witte vleugelvlek is kleiner, en zet zich vaak voort als witte zomen op de vleugelveren (tertials) (5). De witte vlek boven de snavel ontbreekt, hoogstens een kleine, beigewit (6).
Kenmerkend gedrag
Vanaf een uitkijkpost maken bonte vliegenvangers korte vluchten achter vliegende insecten aan, zoals vliegen, muggen, vlinders en juffers.
Bonte vliegenvangers speuren vanaf een hoge uitkijkpost naar langs vliegende insecten.
De bonte vliegenvanger komt vrij laat aan, en broedt vanaf eind april – juni. Ze broeden vaak in nestkasten, maar ook wel in boomholten.
Bonte vliegenvangers maken dankbaar gebruik van nestkastjes.
Gelijkende soorten
Het oostelijke neefje van de bonte vliegenvanger, de withalsvliegenvanger, lijkt erg op ‘onze’ bonte vliegenvanger, maar wordt in Nederland zelden waargenomen. Het wit van de keel loopt door in de hals, en de vleugelvlek is veel groter.
De withalsvliegenvanger is het oostelijke neefje van de bonte vliegenvanger.
De grauwe vliegenvanger lijkt wat op een vrouwtje bonte vliegenvanger.
De grauwe vliegenvanger heeft dezelfde houding en gedrag, en kan verward worden met een vrouwtje van de bonte vliegenvanger.
Wist je dat?
Bonte vliegenvangers komen in vrijwel alle beboste streken op de hoge (zand)gronden voor, met uitzondering van Zuid-Limburg. In Laag-Nederland is hij schaars.
De soort komt voor in ieder type bos, ook in parken en tuinen, als er nestkasten hangen. Anders is hij veel schaarser en meer gebonden aan ouder loofbos.
Pas rond 1903 vestigde de bonte vliegenvanger zich in ons land, en verspreidde zich over Nederland vanuit Twente en de Achterhoek.
2 reacties
Het vrouwtje komt later dat kan wel 8 dagen later zijn. Het mannetje bakent vast terratorium af. Door de roep komt uiteindelijk wel een vrouwtje.
Het bonte vliegen vangers mannetje hier is an vele dagen alleen hier in onze tuin. Hij is zeer actief in vliegen vangen e uit volle borst constant haast aan t fluiten. Lijkt op roep om vrouwtje. Hij zit vaak op leeg nestkastje, kijkt er regelmatig in maar helaas hij is en blijft alleen. Heel sneu
Het bonte vliegen vangers mannetje hier is an vele dagen alleen hier in onze tuin. Hij is zeer actief in vliegen vangen e uit volle borst constant haast aan t fluiten. Lijkt op roep om vrouwtje. Hij zit vaak op leeg nestkastje, kijkt er regelmatig in maar helaas hij is en blijft alleen. Heel sneu
René is geboren in december 1952. Hij is sinds twee jaar woonachtig in Noordwolde (Fr.), daarvoor in Amersfoort. Van jongs af aan was René gefascineerd door de natuur, en zwierf hij door de polders en bossen rondom Amersfoort. Ook haalde hij wekelijks natuurboeken bij de bibliotheek om zijn kennis te verrijken. Toen hij twaalf jaar was, werd hij lid van de plaatselijke afdeling van de NJN, waarmee hij elke zaterdag en zondag op excursie ging en in de vakanties op kamp overal in Nederland. In zijn werkzame leven was hij leraar op basisscholen in Amersfoort. René was jarenlang actief in de Vogelwacht Utrecht, als coördinator van de afdeling Amersfoort en in de redactie van het verenigingsblad 'De Kruisbek'. Hij houdt vogellezingen, geeft vogelherkenningscursussen, en schrijft bij tijd en wijle artikelen in de Kruisbek van de Vogelwacht.
René de Waal
René is geboren in december 1952. Hij is sinds twee jaar woonachtig in Noordwolde (Fr.), daarvoor in Amersfoort. Van jongs af aan was René gefascineerd door de natuur, en zwierf hij door de polders en bossen rondom Amersfoort. Ook haalde hij wekelijks natuurboeken bij de bibliotheek om zijn kennis te verrijken. Toen hij twaalf jaar was, werd hij lid van de plaatselijke afdeling van de NJN, waarmee hij elke zaterdag en zondag op excursie ging en in de vakanties op kamp overal in Nederland. In zijn werkzame leven was hij leraar op basisscholen in Amersfoort. René was jarenlang actief in de Vogelwacht Utrecht, als coördinator van de afdeling Amersfoort en in de redactie van het verenigingsblad 'De Kruisbek'. Hij houdt vogellezingen, geeft vogelherkenningscursussen, en schrijft bij tijd en wijle artikelen in de Kruisbek van de Vogelwacht.
2 reacties
Het vrouwtje komt later dat kan wel 8 dagen later zijn. Het mannetje bakent vast terratorium af. Door de roep komt uiteindelijk wel een vrouwtje.
Het bonte vliegen vangers mannetje hier is an vele dagen alleen hier in onze tuin. Hij is zeer actief in vliegen vangen e uit volle borst constant haast aan t fluiten. Lijkt op roep om vrouwtje. Hij zit vaak op leeg nestkastje, kijkt er regelmatig in maar helaas hij is en blijft alleen. Heel sneu