Hoe je als beginnende vogelfotograaf een vliegende start kunt maken hebben we beschreven in artikelen over camera’s, lenzen en accessoires, maar uiteindelijk gaat het natuurlijk om het fotograferen zelf. Daar gaan we in dit artikel een begin mee maken. En waar kun je beter beginnen dan in je eigen achtertuin? Je hebt alles wat je nodig hebt bij de hand (inclusief een verse kop koffie op zijn tijd) en, het belangrijkste van allemaal natuurlijk, er zijn vogels aanwezig! En voor dat laatste geldt: als je een beetje investeert in de aantrekkelijkheid van je tuin komen er meer vogels op af. Verder leggen we uit hoe je ze met een paar trucjes ook nog eens als fotomodel kan laten poseren.
Vogels lokken
Iedere tuin met wat groen wordt bezocht door vogels, maar met een beetje slimme inrichting kun je zorgen voor grotere aantallen en meer soorten vogels. Hierbij zijn drie sleutelfactoren van belang: voedsel, beschutting en nestgelegenheid. Hoe meer hiervan beschikbaar is, hoe aantrekkelijker vogels je tuin zullen vinden.
Voedsel
In de meeste tuinen is voor vogels natuurlijk al wel voedsel te vinden, maar je kunt het aanbod uitbreiden door bij te voeren. Hierbij kun je denken aan het ophangen van voedersilo’s met zadenmixen of pinda’s, het aanbieden van vetproducten zoals vetbollen of pindakaas en het strooien van voer in een voederhuis of op de grond. Hiervoor geldt: hoe meer variatie, hoe meer soorten je lokt. Niet alle soorten vogels houden van eten uit silo’s en sommige soorten hebben weinig met zaden maar zijn wel weer gek op vet. Wat ook erg gewaardeerd wordt is een waterschaal die je regelmatig vult met water. Vogels kunnen drinken uit deze schaal en als hij groot genoeg is kunnen ze er ook in badderen. Op de webshop van Vogelbescherming is alles te vinden wat je in deze categorie maar kunt bedenken.
Veiligheid
Bij gevaar zoeken vogels graag veiligheid in de dichtstbijzijnde struik. Voederplaatsen met schuilmogelijkheden in de nabijheid zijn dus populair omdat vogels zich er veiliger voelen. Qua beschutting kun je niet veel extra’s aanbieden bovenop wat er al in je tuin aanwezig is. Dat wil zeggen, het kan natuurlijk wel, maar dan moet je gaan zaaien of planten. De planten en struiken zullen daarna enige jaren nodig hebben om tot ontwikkeling komen. In een stoeptegeltuin zul je dit aspect dus missen (tip: bezoek de website van Stichting Steenbreek). Mocht je je tuin willen aanpassen: inheemse zaden en planten hebben vanuit biodiversiteitsoogpunt sterk de voorkeur. Kijk voor inspiratie eens rond op de website van Wilde Weelde of neem één van de bij hen aangesloten professionals in de arm om je tuin op natuurvriendelijke wijze aan te pakken.
Nestgelegenheid
Dan is er nog de derde factor: nestgelegenheid. Soorten als merels en winterkoningen kunnen in dichte struiken vaak al prima uit de voeten maar voor holenbroeders zijn nestkasten een extra steun in de rug zijn. Koolmezen en pimpelmezen zijn erg gecharmeerd van de klassieke nestkastjes met een cirkelvormige invliegopening. Een roodborst daarentegen zal nooit in zo’n kast broeden maar zal wel gebruik maken van een verdekt opgehangen ‘halfholenkast’. Ook veel minder alledaagse soorten kun je aan nestgelegenheid helpen met kasten. Kijk maar eens rond in het aanbod op de webshop van Vogelbescherming. Ook een groot aanbod aan nestgelegenheid verhoogt de aantrekkingskracht van je tuin.
En nu… fotograferen!
Nu je (meer) vogels in de tuin hebt, kan de fotografiepret beginnen! We gaan in dit artikel dus even voorbij aan alle technische aspecten als sluitertijden, diafragma en ISO-waarden omdat dit artikel gaat over de juiste setting creëren en het uitnodigen van vogels om ‘model te spelen’. Ben je nog niet klaar om met de instellingen van je camera te stoeien? Gebruik dan gewoon nog even de automatische stand of de portretmodus.
De vogels zullen het meest te vinden zijn op en rond de voederstations. Hier liggen dus de meeste kansen. Is het voederstation dichtbij een raam dat open kan? Dan kun je lekker vanuit het raam fotograferen (je kunt het raam ook dichtlaten maar dat gaat ten koste van de kwaliteit van je foto’s). Op deze wijze zal het vast lukken om een hoop foto’s te maken van vogels op voedersilo’s en vetblokken.
Wil je liever de tuin in? Dan kan een opklapbaar schuiltentje uitkomst bieden. Deze zijn verkrijgbaar in veel verschillende soorten en maten maar in essentie doen ze allemaal hetzelfde: ze stellen je in staat om dichter bij je onderwerp te komen. Zet het schuiltentje dus neer in de buurt van je voederstation en laat de vogels er een paar dagen aan wennen, neem een klapstoeltje en een statief mee de tent in en het fotograferen kan beginnen!
Nu heb je binnen korte tijd waarschijnlijk een hoop foto’s verzameld van koolmezen op voedersilo’s, merels tussen de strooimix of zelfs een grote bonte specht op een pot pindakaas. Waarschijnlijk krijg je nu het gevoel dat je de vogels een keer in een wat natuurlijkere setting wilt fotograferen.
Trucage met een decor
Om vogels in een wat natuurlijkere setting te fotograferen kun je je creativiteit de vrije loop laten. Er zijn namelijk veel manieren waarop je je kunstmatige ‘fotografie-set’ kunt vermommen als natuurlijk habitat. Met dit plan heb ik zelf ooit een voederplaatsje gebouwd in de achtertuin van mijn ouderlijk huis. Het leek me illustratief om dit verhaal, en enkele van de resulterende foto’s, hier te delen.
Om te beginnen stak ik een hooivork in de grond te waaraan ik een voedersilo ophing en waaraan ik met lijmklemmen een paar mooie bemoste takken bevestigde. Daarnaast zette ik een picknicktafel op waarop ik een buitengewoon kitscherig paaslandschapje bouwde met behulp van graszoden, een bemoste stam, varens en een paar krokussen. In dit decortje had ik een aantal strategisch verstopte voederplekjes zodat de vogels op bezoek zouden komen maar het voer niet zichtbaar zou zijn op de foto’s. Ik stelde mijn schuiltentje op (er goed op lettend dat ik ’s ochtends de zon in de rug had) en na een paar dagen wachten ben ik in de tent gaan zitten.
Ik heb veel foto’s gemaakt, veel plezier gehad en over een aantal foto’s was ik best tevreden. Aan het hele experiment kwam na slechts twee dagen echter al een einde toen de picknicktafel instortte onder het gewicht van mijn paastafereel. Enkele resultaten van dit kortdurende experiment kun je hieronder bewonderen.
Zelf aan de slag
Op deze wijze kun je je hele voederplaats onder handen nemen. Met allerhande mooie stammen, takken met mos of juist kleurrijke bloesem of zelfs hele bossen tulpen kun je decors creëren die je foto’s een stuk natuurlijker laten ogen dan telkens een silo of een vetbol prominent in beeld. Met tape en/of lijmklemmen kun je je decorstukken zo dicht mogelijk bij de voedersilo’s of zelfs aan de voedersilo’s zelf bevestigen. Zo kun je op speelse, laagdrempelige wijze leuke vogelfoto’s maken en je techniek en de kennis van je camera naar een hoger plan tillen. Als je dan later een keer met je uitrusting de natuur in trekt om te proberen een bokje of een zwarte specht te fotograferen kom je goed beslagen ten ijs!
