Vinken worden door veel vogelaars een beetje ondergewaardeerd. Dat komt waarschijnlijk omdat ze zo algemeen zijn. Het is een van de meest algemene vogels van Europa. Bijna elk buurtje heeft wel een Vinkenpaartje. Maar kijk toch eens wat een kleuren!
Fotograaf: Gejo Wassink
Herkenning
15 cm. Beide sexen te onderscheiden van andere vinken door witte buitenste staartpennen, witte kleine dekveren en dubbele witte vleugelstreep op binnenvleugel. Mannetje met blauwgrijze kop met rossig bruine kopzijden, warm roodbruine mantel en rug, olijfgroene stuit, zwarte staart en vleugels en rossig bruine onderdelen. Vrouwtje voornamelijk grijsbruin. Snavel sterk en puntig. Kopveren soms iets opgezet, als kleine kuif. Schuifelende gang. 's Winters in groepen, vaak samen met Keep, andere vinken, gorzen en leeuweriken.
Verspreiding
Komt voor in Verenigd Koninkrijk, Europa, Scandinavië, Belarus, Oekraïne, Rusland, Kazachstan, Midden-Oosten en Noord-Afrika. In Nederland uiterst talrijke broedvogel, gedeeltelijk wegtrekkend, doortrekker en wintergast in uiterst groot aantal.
Biotopen
Broedt in loof- en naaldbos, boomgaarden, parken, tuinen. 's Winters ook in open landschap en soms in grote troepen op akkers, in duinen en langs wegen.
Levenswijze
Voedsel
's Zomers ongewervelde dieren en zaden. 's Winters voornamelijk zaden en vruchten.
Eieren
Aantal eieren in legsel meestal 4-5, soms 2-8. Buikig tot rondachtig of ovaal. Glad en glanzend. Lichtblauw, vaak verschillend getint of gevlekt met roze, soms grotendeels de blauwe kleur vervagend. Schaars gespikkeld, gestreept en gekrabbeld met donker kastanjebruin, meestal met roze vervagende randen aan de tekens. Zelden met zeer zwakke tekening of ongetekend. Formaat 19,5 x 14,6 mm.
Geluid
Roep een helder 'pink', in vlucht 'juup'. Zang luid en aflopend in toonhoogte.
Vanaf medio maart kunnen we in parken en bossen weer genieten van de zang van een van onze talrijkste zangvogels, de vink. De ‘vinkenslag’ is vrij eenvoudig te herkennen, maar de vogel zelf is soms moeilijk waar te nemen. Ondanks dat de vink een mooi gekleurde vogel is, valt hij vaak nauwelijks op.
Kleed man
De vink is net zo groot als een huismus, maar is slanker, en heeft een langere staart. Het meest opvallende kenmerk zijn de twee witte vleugelstrepen (1), die vooral in de vlucht opvallen. De wangen en borst zijn roestrood (2), de kruin en het achterhoofd blauwgrijs (3). De rug is roodbruin (4), de staartzijden wit (5) en de stuit grijsgroen (6).
Mannetje vink. Fotograaf: René de WaalDe grijsgroene stuit is duidelijke te zien als het mannetje zijn veren opzet.
Kleed vrouw
Vrouwje vink. Fotograaf: René de Waal
Het vrouwtje is veel minder uitbundig gekleurd. De bovenzijde is grijsgroen (7) en de onderzijde grijswit (8). De vleugelstrepen van het vrouwtje zijn smaller dan die van het mannetje, en minder wit.
Kenmerkend gedrag
Vinken broeden in geheel Europa tot ver in Rusland, behalve in het uiterste noorden van Scandinavië. Met name de najaarstrek heeft een massaal karakter. Op trektelposten zijn vele duizenden vinken op één dag geen uitzondering. De vink heeft een krachtige, golvende vlucht.
Vinken foerageren veelal op de grond, op zoek naar zaden zoals beukennootjes. Hierbij vallen ze dermate weinig op, dat je een grote groep vinken pas opmerkt als ze opvliegen. Ze vliegen dan rechtstandig omhoog om in de takken dekking te zoeken totdat de kust weer veilig is.
Een vink valt nauwelijks op tussen het afgevallen blad. Fotograaf: René de Waal
De luide zang van de vink is gemakkelijk te herkennen, en bestaat uit een wat aflopende strofe, eindigend in een levendige riedel, die regionaal heel verschillend kan klinken.
Gelijkende soorten
De keep is een vinkensoort, die in noordelijke streken broedt en ’s winters in Nederland te vinden is, veelal in gemengde groepen met ‘gewone’ vinken, vaak foeragerend in beukenlanen. De keep heeft een oranje vleugelstreep en een oranje gekleurde borst. Bij opvliegen valt de witte stuit op.
De keep is in Nederland uitsluitend wintergast en mengt zich vaak tussen vinken. Fotograaf: René de Waal
Het vrouwtje van de huismus kan verward worden met het vrouwtje van de vink. Bij de huismus is de rug echter gestreept en ontbreekt de duidelijke vleugelstreep.
Let bij het vrouwtje huismus op de gestreepte rug en de oogstreep. Fotograaf: René de Waal
Wist je dat?
Vinken zijn echte trekvogels. Met name tijdens de najaarstrek, wanneer wel een miljoen vinken ons land kunnen passeren, worden op trektelposten regelmatig vele duizenden vinken per dag geteld.
In Nederland broeden tussen de 400.000 en 500.000 vinkenparen. De vink is met name talrijk op de hoger gelegen zandgronden van Gelderland, Drenthe, Overijssel en Noord-Brabant. In de winter verblijven naar schatting 1 tot 2 miljoen vinken in ons land.
Vinken worden al eeuwen als kooivogels gehouden vanwege hun kleurrijke uiterlijk en hun mooie zang. In de 18e en 19e eeuw werden er zelfs zangwedstrijden met vinken gehouden. Men dacht dat blinde vinken mooier konden zingen. Kwekers van vinken schroeiden de oogleden van vinken aan elkaar in de hoop dat hun ‘blinde vink’ de wedstrijd zou winnen. Sinds 1921 is het bij wet verboden om vinken te verblinden.
