Op werkdagen voor 15.00 besteld, morgen in huis

Raaf

Corvus corax

In de jaren tachtig werd de raaf geherintroduceerd in Nederland. Inmiddels komt de raaf op steeds meer plekken voor en valt hij meestal het eerste op door de donkere roep ‘pkrok, pkrok’. Inmiddels trekt de raaf ook op met wolven in Nederland, waar ze een graantje meepikken van de prooien die de wolven vangen.

Lopende Raaf
Fotograaf: Daniele Occhiato

Herkenning

62 cm. De grootste kraai. Heeft zeer krachtige snavel, geheel zwart, glanzend verenkleed en verlengde keelveren, die ruig uiterlijk veroorzaken. Juveniel heeft bruinig, niet glanzend, zwart verenkleed. Altijd te onderscheiden van zwarte kraai door groot formaat, enorme snavel, ‘ruige’ keel, wigvormige staart en geluid. Heeft krachtige vlucht met langzame vleugelslagen; zweeft vaak langdurig (andere kraaien niet) en haalt in de lucht acrobatische toeren uit, met name tijdens broedseizoen.

Verspreiding

Is standvogel in Noord-Amerika, Europa, Azië, en Noord-Afrika. In Nederland zeer schaarse broedvogel, jaarrond aanwezig.

Biotopen

Uitgestrekte gebieden waarin bossen en heide elkaar afwisselen; steeds vaker ook in bosjes in cultuurland.

Levenswijze

Voedsel
Omnivoor, maar dierlijk bestanddeel overheerst. Doodt dieren ter grootte van Haas en (zeer jonge) verzwakte lammeren. Eet ook aas.

Eieren
Eieren in legsel meestal 4-6, zelden 3-7. Buikig. Gland en glanzend. Lichtblauw, groenachtig-blauw of lichtgroen. Zeer verschillend van tekening. Bezet met licht olijfkleurige, olijfbruin, of donker of zwartachtig-bruine en lichtgrijze spikkels, vlekjes, strepen en krabbels. De tekens variëren van schaars tot zeer sterk, en tonen soms onregelmatige vlekken met een olijfkleurig of groenachtig waas over opvallender tekens heen. Dikwijls verschillen binnen één schaars getekend blauw ei. Formaat 49,7 x 33,4 mm.

 

Geluid

Meest gehoorde roep is een diep, twee- tot driemaal herhaald ‘krruk’; in de broedtijd ook andere klokkende en kwakende geluiden.

Laatste waarnemingen

Geluidsopnames

Zo herken je de raaf

Raaf zittend op een steen.
Raaf zittend op een steen. Fotograaf: Michel Geven

Kenmerken

Zo herken je de raaf: Raven met hun kenmerkende wig- of ruitvormige staart.
Raven met hun kenmerkende wig- of ruitvormige staart. Fotograaf: Henk Baptist

 

De raaf is de grootste kraaiachtige die in ons land leeft en dat is hij nog niet eens zo lang. Raven zijn in ons land aan het eind van WOII uitgestorven. Pas sinds het midden van de zeventiger jaren is de populatie na een succesvol herintroductieprogramma weer aan een opmars bezig. Inmiddels leven er weer een paar honderd broedparen verspreid in ons land. Een raaf heeft een spanwijdte die ongeveer 20 centimeter groter is dan de spanwijdte van een zwarte kraai of roek. De raaf heeft een geheel zwart verenkleed, heeft een grote zware snavel en is in de vlucht nog het best te herkennen aan de wig- of ruitvormige staart.

Verenkleed

Zo herken je de raaf: De kenmerken van een raaf.
De kenmerken van een raaf. Fotograaf: Luc Meert

 

Geheel zwarte vogel met een sterke groene tot blauwpaarse metaalglans. Ook de poten (1) en lange zware snavel (2) zijn geheel zwart gekleurd. De bovensnavel van een adulte raaf is tot aan de helft (3) bevederd. De ondersnavel is ruig bevederd met lange sprieten. De snavelpunt (4) is kaal en sterk gekromd. De staart (5) van de raaf is in de lucht ruit- of wigvormig terwijl de staart van ander kraaiachtigen zoals een roek of kraai juist waaiervormig is.

Juveniel kleed

Het verenkleed van een juveniele raaf is in eerste instantie wat bruinig gekleurd. Naarmate de vogel ouder wordt verkleurd hij naar een helemaal zwart verenkleed. Het verenkleed is in het begin doffer en glanst nog niet. Een juveniele raaf heeft nog niet die grote zware snavel zoals een adulte raaf die wel heeft. De snavel is wat grijzer gekleurd in plaats van de diepzwart gekleurde snavel van een adulte raaf.

Kenmerkend gedrag

Zo herken je de raaf: Raven zijn echte alleseters.
Raven zijn echte alleseters. Fotograaf: Rixte

 

Raven zijn strikte standvogels en in de broedtijd ook nog eens sterk territoriaal en monogaam. Niet broedende raven kunnen in groepen rondzwerven en hebben een voorkeur voor grote uitgestrekte afwisselende gebieden van bossen met open plekken en heidevelden. Het zijn echte alleseters die behalve bessen, insecten en kleine zoogdieren ook van kadavers eten. Vanaf november zoeken de ravenpaartjes hun broedterritorium weer op. Ze zijn erg plaatstrouw en kunnen jarenlang gebruik maken van hetzelfde nest. Het mannetje verzorgt de “ruwbouw” en het vrouwtje bouwt het nest met “interieur” verder af. Het nest wordt tot wel dertig meter hoog in bomen gebouwd.

Gelijkende soorten

Adulte zwarte kraai. Fotograaf: Henk Dikkers

 

De raaf lijkt nog het meest op een zwarte kraai. De veel algemenere kraai is grofweg zo’n 15% kleiner dan een raaf. Een zwarte kraai is net als de raaf ook geheel zwart gekeurd en ook de poten en snavel zijn zwart gekleurd. De kraai heeft een minder zware snavel en lijkt daarmee wel op een 1e jaars raaf waarvan de snavel in het begin van zijn leven ook een stuk minder zwaar is. De bovensnavel van een adulte kraai is niet – zoals de bovensnavel van een adulte raaf – tot over de helft bevederd.
Zo herken je de raaf: Roek, mooi van lelijkheid?
Roek, mooi van lelijkheid? Fotograaf: Fred

 

Ook de roek lijkt enigszins op een raaf, maar de verschillen zijn toch wel wat groter dan met een zwarte kraai. De zwarte roek heeft net als de raaf een grote zware snavel maar die is lichtgekleurd en niet bevederd. Ook de snavelbasis van de roek is tot aan het aangezicht niet bevederd en grijs, witachtig gekleurd.

Wist je dat?

  • De raaf de grootste kraaiachtige is en tot de familie van zangvogels behoort?
  • Raven voedselvluchten kunnen maken tot wel dertig kilometer verwijderd van hun territorium?
  • Raven geluiden kunnen imiteren inclusief de menselijke stem?
  • In de mythologie raven een belangrijke rol vervullen? Zo wordt in elke cultuur wel een eigenschap aan de raaf of zijn aanwezigheid toegedicht. Het Verenigd Koninkrijk zal bijvoorbeeld vallen als er minder dan zes raven aanwezig zijn in de Tower van Londen.