Onderdeel van Pixfactory

Op werkdagen voor 15.00 besteld, morgen in huis

Oeverpieper

Anthus petrosus

De oeverpieper is een wintergast die met name langs de kust voorkomt, bij voorkeur langs steenachtige stukjes bij water. De meeste vogels trekken in maart en april weer naar hun broedgebieden in Scandinavië.

Fotograaf: Henk Baptist

Herkenning

17 cm. Groter dan graspieper en veel donkerder. Poten zeer donker, maar lijken in helder licht soms iets roze. In winterkleed donkerder dan enige andere Europese pieper, met donkere grijsbruine, gevlekte kop en bovendelen, borst en flanken; onduidelijke wenkbrauwstreep. Borst met gele, gouden of olijfkleurige zweem, zwaar gespikkeld. Onderstaart met olijfkleurige of grijze tint. Zomerkleed donker olijfgrijs, maar lichter dan winterkleed, met duidelijkere wenkbrauwstreep. Scandinavische ondersoort littoralis met blauw-grijze kop en beige of roze zweem op de borst (maar minder bont dan waterpieper). Staart donker met grijze buitenste pennen.

Verspreiding

Broedvogel in kustgebieden van Fenno-Scaninavië. Standvogel in kustgebieden in zuidelijk Noorwegen en Zweden, de Britse Eilanden en Noordwest-Frankrijk. Wintergast in kustgebieden in Nederland, Duitsland, Denemarken, Frankrijk, Spanje, Portugal, Marokko en Tunesië. In Nederland een doortrekker en wintergast in vrij klein aantal.

Biotopen

Voornamelijk langs de kust op kwelders, maar ook op pieren, langs basaltblokken, bij havens en dijken en soms ook op kiezelstrandjes. Met name in de Delta en de Waddenzee.

Levenswijze

Voedsel
Voornamelijk ongewervelden, soms ook plantaardig materiaal.

Eieren
Aantal eieren in legsel meestal 4-6. Buikig. Glad en glanzend. Grondkleur witachtig-grijs. Sterk bruin en lichtgrijs gespikkeld. Soms met een dunne zwarte haarlijn, of met een opeenhoping van donkere tekens in een krans of een kap bij de stompe pool. Formaat 21,4 x 15,6 mm.

Geluid

Roep ‘ziet’, zwaarder dan waterpieper. Zang als waterpieper.

Laatste waarnemingen

Geluidsopnames

Foto's

Zo herken je de oeverpieper

Overpieper
Fotograaf: Henk Baptist

Kenmerken

Als je het echt over een uitdaging hebt om een lastige vogelsoort in de winter te determineren, dan is dat de oeverpieper wel. Het komt aan op de details en die moet je dan wel paraat hebben. Maar dat maakt het direct ook een stuk uitdagender om ze op naam te brengen.

De oeverpieper is een zangvogel die hier alleen in de winter is te zien. Deze wat onopvallende vogel is, als je niet teveel onverwachte bewegingen maakt, redelijk goed te benaderen zodat je deze wintergast goed kunt bekijken. En dat is niet onbelangrijk bij het determineren van de soort want het komt bij de piepers zoals gezegd aan op de details in het verenkleed.

Als je maar rustig en voorzichtig bent. Fotograaf: Henk Dikkers

 

Het broed- en leefgebied van de oeverpieper moet je zoeken langs de kusten in het hoge noorden, in heel Scandinavië maar ook in Groot Brittannië. De Britse vogels overwinteren trouwens niet bij ons. In de winter zijn oeverpiepers in niet al te grote aantallen vooral op de Wadden en de Delta te vinden en iets minder vaak langs de rest van onze kust. Het is overigens niet zo makkelijk om ze daar te vinden. Ze trekken nogal eens op met groepjes graspiepers en in zo’n groepje piepers valt de oeverpieper niet direct op. Maar dat maakt het in deze tijd juist zo leuk. Het is een uitdaging om een oeverpieper tussen de andere piepertjes te vinden. Zorg dat je de details van de drie piepersoorten paraat hebt.

Verenkleed

 

Vergeleken met de graspieper is de oeverpieper wat valer van kleur en de rug (1) en flanken (2) zijn veel minder getekend. Vooral de rug heeft maar weinig tekening en ziet er vrij egaal bruin uit. Bij de graspieper is de rug echt gestreept. De oeverpieper heeft donkere poten (3) terwijl de graspieper juist opvallend licht oranje gekleurde poten heeft. Daarnaast heeft de oeverpieper een lange krachtige en vooral donkere snavel (4). Met name deze drie kenmerken helpen je om de oeverpieper tussen de graspiepers te vinden.

Zomerkleed

Het zomer- en winterkleed van de oeverpieper ziet er vrijwel hetzelfde uit. Ook is er geen verschil tussen mannetjes en vrouwtjes. In extreme gevallen kunnen sommige oeverpiepers in de zomer een iets duidelijkere oogstreep krijgen, maar de meeste oeverpiepers krijgen die niet. Overigens brengen deze vogels de zomer in Scandinavië door waardoor wij ze hier dan niet te zien krijgen.

Kenmerkend gedrag

Oeverpieper op zijn favoriete plekje aan de kust. Fotograaf: Pietwil

 

De oeverpieper is eigenlijk alleen maar langs de kust te vinden. Het aantal oeverpiepers dat in de winter bij ons in het binnenland zit, is te verwaarlozen. Aan de kust hebben ze een voorkeur voor dijken, havens en stenen oevers met kleine plasjes water waar ze op zoek gaan naar voedsel. Dat kunnen allerlei insectjes, zaadjes en ongewervelden zijn. In het gezelschap van graspiepers zijn ze vrij anoniem en vallen ze nauwelijks op. Maar in een goede winter kunnen wel tot 10.000 oeverpiepers bij ons overwinteren. Dat doen ze overigens niet alleen bij ons maar ook langs de hele Belgische kust tot aan de Franse kust bij Bretagne toe. Op een paar uitzonderingen na trekken ze niet verder zuidwaarts.

Gelijkende soorten

De oeverpieper lijkt op een aantal andere piepers zoals de waterpieper en graspieper die in de winter ook in ons land verblijven. Wat helpt met het determineren van de soort is dat bijvoorbeeld de waterpieper met name in het binnenland te vinden is, terwijl de oeverpieper juist aan de kust verblijft. De waterpieper heeft ook een vrij egaal verenkleed en geen uitgesproken streping. Wat wel goed opvalt bij de waterpieper is de lange oogstreep die voorbij het oog tot achter op de kop doorloopt. Die oogstreep zie je echt niet bij de oeverpieper.

Een waterpieper in winterkleed.
Een waterpieper in winterkleed. Fotograaf: Lesley van Loo

 

De graspieper kun je, om het makkelijk te maken, in het hele land tegenkomen, zowel aan de kust als in het binnenland. Hij is wel wat kleiner dan de oever- en waterpieper en is ook veel geelgroener van kleur dan die andere twee. De opvallend helder oranje gekleurde poten maken het in de winter direct duidelijk dat je met een graspieper te maken hebt.

Graspieper met zijn opvallende oranje poten.
Graspieper met zijn opvallende oranje poten. Fotograaf: Jos Welbedacht

 

Wist je dat?

  • Tot in de vorige eeuw de oeverpieper nog als ondersoort van de waterpieper werd beschouwd?
  • Dat die waterpieper een echte bergsoort is die in de winter naar onze kust afdaalt?
  • Britse oeverpiepers het hele jaar in hun leefgebied verblijven maar een klein deel aan de ander kant van het Kanaal aan de Franse westkust overwinterd?