De grote bonte specht is de meest algemene en wijdverspreide specht van Europa en is ook in het stedelijk gebied een algemene verschijning. Al vroeg in het voorjaar roffelen zowel de mannetjes als de vrouwtjes om hun aanwezigheid kenbaar te maken. Vrouwtjes roffelen wat korter dan mannetjes en waarschijnlijk herkennen de geslachten elkaar hieraan.
Fotograaf: Bert Ooms
Herkenning
23 cm. Zwartwitte specht, veel kleiner dan groene specht. Smal wit voorhoofd, zwarte kap en zwarte baardstreep, die van snavelbasis doorloopt over oorstreek tot in nek. Mannetje heeft rode achterkop. Zwarte rug met grote witte schoudervlekken, vleugels zwart met veel witte vlekken, onderstaart rood, rest van onderdelen wit. Staart zwart met witte zijden. Juveniel heeft rode in plaats van zwarte kopkap (beide sexen). Golvende vlucht.
Verspreiding
Komt voor in Verenigd Koninkrijk, Europa, Centraal- en Zuid-Oost-Azië tot Japan en Noord-Afrika. Is standvogel. In Nederland talrijke broedvogel, jaarrond aanwezig.
Biotopen
Loof- en naaldbos, open boslandschap, parken, etcetera.
Levenswijze
Voedsel
Ongewervelden, maar eet ook zaden, met name in winter, en vruchten. Foerageert zelden op de grond.
Eieren
Aantal eieren in legsel meestal 4-7, soms 3-8. Ellipsvormig. Glad en glanzend. Wit. Formaat 26,4 x 19,5 mm.
Geluid
Roep luid, enkel 'kik' of 'kiek', bij verstoring herhaald. Trommelt vaker dan andere spechten op dood hout.
Een opvallende zwart-witte specht met een typerende golvende vlucht. Soms erg vocaal (de roep is een opvallende tsjik) en daardoor vaak makkelijk te vinden. Iets groter dan een middelste bonte specht en aanzienlijk groter dan de kleine bonte specht.
Kleed man
Kenmerkend voor de grote bonte specht zijn de grote witte schoudervlekken (groter dan bij middelste bonte specht), de opvallende zwarte band richting de snavel en de opvallend rode anaalstreek. Op het achterhoofd is een rode vlek aanwezig. De bovenkant van de kop is geheel zwart.
Twee volwassen mannetjes. Links is het rode achterhoofd goed zichtbaar. Fotograaf: Henk Dikkers
Kleed vrouw
Het kleed van de vrouw is vrijwel gelijk aan de man. Het verschil zit in het ontbreken van de rode vlek op het achterhoofd. Bij de vrouwtjes is het achterhoofd geheel zwart.
Een volwassen vrouw. Het achterhoofd is geheel zwart. Fotograaf: Gejo Wassink
Juveniel kleed
Bij juveniele grote bonte spechten is verwarring met de middelste bonte specht mogelijk. Ze hebben namelijk een vergelijkbaar rood petje en ook een meer roze anaalstreek. Het onderscheid is te maken door te letten op de zwarte band richting de snavel. Deze ontbreekt bij de middelste bonte specht. De schoudervlekken van juveniele grote bonte spechten zijn soms ook nog licht gebandeerd.
Juveniele grote bonte spechten. De zwarte band richting de snavel maakt het onderscheid met de middelste bonte specht. Fotograaf: Henk Dikkers
Kenmerkend gedrag
Mannetjes en vrouwtjes roffelen op takken en boomstammen om de paarband te versterken en om het territorium af te bakenen.
Gelijkende soorten
Verwarring met de middelste bonte specht en kleine bonte specht kan optreden. De middelste bonte specht heeft echter geen opvallende zwarte band richting de snavel. De kleine bonte specht heeft witte dwarsstrepen op de rug en is aanzienlijk kleiner.
Wist je dat?
Grote bonte spechten in het broedseizoen ook eieren en jongen van andere vogels eten?
