De boompieper laat zich het meest zien en horen in het voorjaar. De mannetjes sloven zich uit met baltsvluchten waarbij ze vlak voor de landing een typisch ‘tsju-tsju-tsju’ laten horen. In najaar vallen ze minder op, maar als je het kenmerkende roepje (‘spiiihz’) eenmaal kent, merk je dat ze veel doortrekken.
Fotograaf: Michel Geven
Herkenning
15 cm. Lijkt sterk op graspieper. Bovendelen bruin, donker gevlekt en gestreept, borst geel, borst en flanken met zwarte vlekken, buik wit. Bleke wenkbrauwstreep en mondstreep en zwarte baardstreep; keel wit. Staart zwart met witte buitenste staartpennen. Twee smalle witte vleugelstrepen, poten rozig. Geslachten gelijk. Verschilt van graspieper door geprononceerder koppatroon met vaak onduidelijke donkerder lijn rond oorstreek en donkere èn lichte vlek op achterzijde van oorstreek. Borst vaak geler dan graspieper, poten minder variabel in kleur en meer goudkleurige dan groene tinten in verenkleed. Geluiden verschillend. Buiten broedseizoen alleen of in groepjes, maar groepen zelden zo groot als bij graspieper.
Verspreiding
Broedt in grote delen van Europa tot de noordelijke grens van Mongolië. Ontbreekt in het uiterste noorden, zuiden en westen. Westelijke populatie overwintert in een gebied van West-Afrika tot Ethiopië, in Oost-Afrika, Zuid- tot West-Angola, Noordoost-Botswana en Noordoost-Afrika. Oostelijke populatie trekt naar India. In Nederland zomergast.
Biotopen
In open gebieden met dichte, lage vegetatie met verspreide struiken en bomen. Vaak langs bosranden, kaalkappen en jonge aanplant.
Levenswijze
Voedsel
Voornamelijk ongewervelden, ook af en toe zaden. Foerageert voornamelijk op de grond.
Eieren
Aantal eieren in legsel meestal 4-6, soms 8. Buikig. Glad en glanzend. Zeer variabel in kleur. Grondkleur grijs, blauw, groen, geelbruin, bruin of roze. Wisselend gelijkmatig gespikkeld, gevlekt en gestreept of geconcentreerd in een zone rond de stompe pool in donkerbruin, olijf, zwart of roodbruin. Soms verschijnen dunne, haarfijne zwarte strepen. Formaat 20,7 x 15,6 mm.
Geluid
Roep metalig, soms wat vibrerend ’tzieie’ of ’tzzzz’. Zang, in baltsvlucht of vanaf zitplaats, begint als zang van graspieper, maar eindigt met kanarie-achtige triller en langzamer ‘siea siea siea’, waarbij vogel als parachute naar beneden zeilt.
Wie droomt er niet van om aan een parachute neer te dalen naar de aarde, onderwijl genietend van het prachtige uitzicht? De boompieper heeft dat hulpmiddel niet nodig, die is zelf de parachute. Fluitend zeilt hij naar beneden, al is het de vraag of de boompieper er net zo van geniet als de mens.
Verenkleed
boompieper.
Een typische pieper met bruine, donker gestreepte rug (1) en warmbeige, krachtig gestreepte borst (2). De buik is wit, met dunne strepen op de flank (3). Poten roze-achtig (4). Duidelijke wenkbrauwstreep en mondstreep (5).
Kenmerkend gedrag
De zang van de boompieper wordt zowel vanaf en hoge zangpost in een boom als in de lucht ten gehore gebracht. De zangvlucht is karakteristiek: vanuit een boom omhoog stijgend, om vervolgens als en parachute op stijve vleugels te dalen, aan het einde van de zangvlucht met hangende poten, en dan weer neer te strijken in een andere boom.
Voedsel zoeken gebeurt voornamelijk op de grond, tussen bladafval en lage begroeiing, soms ook op twijgjes, takjes en boomstronken, en bestaat voornamelijk uit insecten. De jongen worden uitsluitend gevoed met insecten.
Tijdens de zangvlucht omhoog stijgend..op stijve vleugels dalend..aan het eind van de daling met hangende pootjes.
Gelijkende soorten
Boomleeuwerik
De boomleeuwerik is net zo groot, maar heeft een kortere staart en brede, crèmekleurige wenkbrauwstreep, die doorloopt tot in de hals. Zit zelden in een boom.
boomleeuwerik.
Graspieper
Lijkt veel op de boompieper, maar heeft minder duidelijke wenkbrauwstreep en helderder lichte borst met sterk contrasterende strepen, die doorlopen op de flanken.
graspieper.
Wist je dat?
De boompieper leeft graag aan de rand van bossen en open plekken. Moerassen zijn zeer geliefd, maar ook kaalgekapte bospercelen en heideterreinen.
Hun nest maken boompiepers tussen de bodembegroeiing. Jaarlijks brengen ze 1 tot 2 legsels groot.
