Onderdeel van Pixfactory

Op werkdagen voor 15.00 besteld, morgen in huis

Recordaantallen roodpootvalken waargenomen

Download GRATIS het ebook '14 tips om meer te genieten van vogels' en ontvang onze 2 wekelijkse nieuwsbrief met de meest recente artikelen op vogelskijken.nl

 
Roodpootvalk juveniel
Fotograaf: Henk Dikkers

Nooit eerder werden in de nazomer zo veel roodpootvalken gezien als in augustus en september 2022. Enkele honderden vogels deden ons land aan.

De roodpootvalk Falco vespertinus is een doortrekker in (zeer) kleine aantallen. In sommige voorjaren zijn er na langdurige oostenwinden ‘influxen’ met hogere aantallen. Flinke uitschieters waren er bijvoorbeeld in 1992 en 2016. De aantallen in het najaar wisselen, maar liggen eigenlijk altijd lager dan in het voorjaar. De najaren van 2013 en 2015 waren goed, maar niet eerder waren het er zo veel als in 2022.

Topaantallen

Op 7 augustus werd de eerste roodpootvalk van het najaar op waarneming.nl ingevoerd. Vanaf 11 augustus namen ze snel toe. Als je Nederland opdeelt in uurhokken (hokken van 5x5km), werden ze tot eind oktober in meer dan 230 uurhokken gemeld – veruit het hoogste aantal ooit in het najaar. Alle provincies pikten een graantje mee, maar de kustprovincies waren duidelijk favoriet. Noord-Brabant (slechts enkele) en vooraal Limburg (eentje) kwamen er bekaaid vanaf. De hoogste aantallen bij elkaar waren 6 op Ameland (Fr) op 12 september, 5 bij Nieuw-Haamstede (Zl) op 3 september en ook 5 bij Cornwerd (Fr) op 5 september. Het hoogste aantal bij elkaar ooit in Nederland was overigens 35, in mei 2008 in het Fochteloërveen (Fr) (zie hier een impressie).

Extra bijzonder in het najaar

Na half september doofde de piek langzaam uit, al werden tot eind oktober vogels gemeld. Al met al waren er in de nazomer van 2022 naar schatting 250-300 vogels in het spel. In 2013 en 2015 ging het om zo’n 100 exemplaren. Dit was dus een bijzonder najaar. Sterker nog: er zijn zelfs in meer uurhokken roodpootvalken gezien dan tijdens de laatste grote voorjaarsinflux, die van 2016 (130). Wel was het aantal exemplaren in 2016 hoger (300+), omdat er meer en grotere groepjes waren.

Allemaal jonge vogels

Een overzicht van de verschillende kilometerhokken waar de roodpootvalk werd waargenomen.
Een overzicht van de verschillende uurhokken waar de roodpootvalk werd waargenomen in augustus – oktober 2022.

Je kunt de klok erop gelijk zetten: in het najaar zijn er vrijwel alleen jonge vogels. Dit najaar was dat niet anders. Van twee gemelde adulte mannen ontbrak enig bewijs. Alle andere exemplaren waren jonge vogels. Eigenlijk is dat in het voorjaar niet anders: dan zijn de tweedejaars in de ruime meerderheid. Onervaren vogels dwalen dus sneller af dan ervaren, volwassen dieren. Omdat ze in de winter veel veren ruien, zien ze er in het voorjaar wel al bijna als adulte vogel uit, dus leeftijdsbepaling is dan niet altijd even makkelijk.

De belangrijkste kenmerken van jonge Roodpootvalken Falco vespertinus op een rij, samengevat door Vogelskijken.nl.
De belangrijkste kenmerken van jonge Roodpootvalken Falco vespertinus op een rij, samengevat door Vogelskijken.nl.
In het voorjaar worden met name vogels gezien die een jaar eerder geboren zijn, zoals dit tweede-kalenderjaar mannetje roodpootvalk Falco vespertinus in de Amsterdamse Waterleidingduinen, juni 2015.
In het voorjaar worden met name vogels gezien die een jaar eerder geboren zijn, zoals dit tweede-kalenderjaar mannetje roodpootvalk Falco vespertinus in de Amsterdamse Waterleidingduinen, juni 2015. Fotograaf: Vincent van der Spek

Oorzaken

Waarom er zoveel Roodpootvalken richting Noordwest-Europa vlogen is gissen, maar zeker is dat er langdurig een oostelijke stroming was. Dat heeft de trek naar onze contreien vergemakkelijkt. Of de extreme droogte van de zomer van 2022, die ook in Oost-Europa problematisch was, een rol speelde, is onduidelijk. Ook in andere landen, zoals in Duitsland, Scandinavië en de Baltische Staten waren flinke aantallen roodpootvalken. Opvallend is dat het voorjaar van 2022 voor Nederland juist één van de karigste in jaren was.

Bedreigd

Roodpootvalken zijn koloniebroeders van open gebieden met hier en daar bomen, zoals steppen en extensief cultuurlandschap. Ze broeden van centraal Europa tot in het hart van Azië. Roodpootvalken overwinteren in zuidelijk Afrika. Het is een bedreigde soort (‘kwetsbaar’) die snel in aantal afneemt door habitatverlies, onder andere doordat steppen worden omgezet in landbouwgrond. De geschatte wereldpopulatie is 287.500 – 400.000 vogels (BirdLife International).

 

 

Wil je meer weten over deze vogelsoort? Klik dan hier.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Reageer op dit artikel

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze artikelen vind je vast ook interessant: