Karin de koekoek

Evolutie is altijd een kwestie geweest van zoeken naar de perfecte mix tussen het benutten van je kwaliteiten en het leren omgaan met je zwakheden. Daarbij zijn alle middelen geoorloofd; zij die in die zoektocht het onderspit delven, zullen hun plek in het systeem immers verliezen. The fittest zullen kortom suviven. Deze theorie, die ik natuurlijk volledig onderschrijf, is nota bene door de mens ontwikkeld, maar tegelijk proberen ze hun morele gedachtegoed ook op de hele wereld en alle daarop levende wezens te projecteren. Doe je dus je uiterste best te overleven, maar doe je dat op een manier die vanuit het perspectief van de mens bestempeld wordt als “onsympathiek”, dan gelden er in de ogen van sommigen ineens heel andere regels. Ik ben Karin de Koekoek en dit is mijn verhaal.

Jeugdige onwetendheid

Ik ben drie jaar gelden geboren in nationaal park Weerribben en Wieden. Mijn actieve herinneringen beginnen op de dag dat ik door had hoe klein we eigenlijk behuisd waren. Mijn vader en moeder hadden een mooi nest gebouwd, maar het was zo krap dat ik me er op een bepaald moment met veel moeite uit heb gewurmd en er maar bovenop ben gaan zitten. 

Ondanks dit kleine minpuntje heb ik een diep respect voor mijn ouders overgehouden. Zij hebben altijd vol overgave geprobeerd me van mijn constante hongergevoel te ontdoen. Het viel me wel op dat ik al snel veel groter was dan zij, maar vanzelfsprekendheid is een heerlijkheid van de jeugd: je aanvaardt de wereld zoals ‘ie is en stelt je aanvankelijk nog geen vragen. Toen het ook maar enigszins kon verliet ik het nest en begon zelf ook rupsen te zoeken. Ik voelde me snel sterker en ging uiteindelijk mijn eigen weg.

Al snel daarna kwam ik soortgenoten tegen en pas toen viel, langzaam maar zeker, het kwartje: mijn ouders waren anders dan soortgenoten en ik was anders dan mijn ouders. Na wat rondkijken vielen alle puzzelstukjes in elkaar: ik was een koekoek, mijn ouders waren niet mijn ouders maar “slechts” opvoeders en bleken kleine karekieten! Maar zoals gezegd: ik voel niets dan liefde voor hen, ik ben niets te kort gekomen (behalve dan misschien wat ruimte) en ik zou mijn kinderen precies hetzelfde gunnen. Toen de gedachte eenmaal was ingedaald, brak ook het moment aan waarop ik voelde dat ik moest vertrekken. Begin september koos ik het luchtruim en vloog mijn intuïtie achterna.

Anders

Deze bracht me enkele weken later in een vallei in een land dat jullie Angola blijken te noemen. Maandenlang at ik mijn buikje rond en hoorde ik verhalen van oudere koekoeken over hoe zij ervoor zorgden dat hun kinderen werden grootgebracht door ouders die dat met meer zorg en meer overgave zouden kunnen doen dan wij dat ooit zouden kunnen. Ik leerde  dat het feit dat onze ouders “anders” waren zowel afwijkend als volkomen normaal was. Wij koekoeken hebben ontegenzeggelijk onze sterke kanten, maar nesten maken en opvoeden hoort daar absoluut niet bij. Om dat te compenseren delegeren we die taak en op die manier heeft de evolutie ervoor gezorgd dat we er nog zijn. Ik klapperde met mijn spreekwoordelijke oren toen ik me dit allemaal realiseerde: wat zit de wereld toch prachtig in elkaar, wat hebben wij toch een enorme zelfkennis en wat hebben we dit slim aangepakt! Ik voelde een golf van trots door mijn lichaam en kon niet wachten om zelf op zoek te gaan naar geschikte pleegouders voor mijn kroost!

Pleegouders

Gelukkig werd het vanzelf februari en vertrok ik opgewonden noordwaarts. Ik koos een route over West-Afrika langs Gibraltar en ondanks slecht weer onderweg lukte het om op 21 april terug te zijn in de Weerribben. 

Leuke mannen waren er meteen genoeg en ze lieten zich ook makkelijk verleiden, dus al snel mocht ik dan eindelijk op zoek naar en naar geschikte pleegouders. Maar waar ik had verwacht dat ik enthousiast welkom zou worden geheten en het als een eer zou worden beschouwd om een ei van mij te mogen uitbroeden, bleek ik te stuiten op flinke weerstand! Overal waar ik met de beste bedoelingen kwam werd ik vijandig ontvangen en zelfs fysiek aangevallen. Er was werkelijk geen zinnig woord te wisselen met geen van de soorten die ik als uitverkorene had gekozen, dus als het niet goedschiks kon…. Ik wist namelijk zeker dat ze me achteraf dankbaar zouden zijn en tegelijk realiseerde ik me dat ik geen flauw idee had hoe ik zelf zo’n nest in elkaar zou moeten vlechten. Dat maakte dat ik geen moeite had om me met lichte dwang de toegang tot wat bouwsels te verschaffen, de aanwezige eitjes te verwijderen en de mijne ervoor in de plaats te leggen. En inderdaad: kort nadat ik dat had gedaan gingen de vogels zonder uitzondering verder met broeden alsof er niets aan de hand was. Dat bevestigde dat ik het goede had gedaan, zowel voor mezelf als voor hen.

Ik koos negen verschillende nesten uit; zes bij kleine karekieten, twee bij graspiepers en één bij gele kwikstaarten. Toen ik bij alle nesten had vastgesteld dat de rust was weergekeerd, maakte ik me op voor vertrek. Ik was amper zes weken in de Weerribben geweest maar wist niet wat ik daar verder nog te zoeken had. Een nieuwe generatie was veiliggesteld, mijn taak zat erop!

Menselijke emotie

Nu hoorde ik dat onze “ei-inwisselacties”, maar ook onze grote jongen op de kleine nesten van verschillende pleegouders, wel eens worden gefotografeerd en dat dat niet alleen positieve reacties oproept. “Wat gemeen”, “Wat zielig voor die karekiet”, “Wat is de natuur toch hard” waren enkele van de reacties. Mensen blijken ineens allerlei emoties op onze levenswijze te projecteren die in de natuur helemaal niet aan de orde zijn. Ik weet dat bijvoorbeeld eksters, kraaien en gaaien daar ook chronisch last van hebben. Als ik jullie een goed bedoeld advies mag geven: stop daarmee. Jullie weten niet wat wij moeten doorstaan om te overleven en jullie emotiepalet staat zo ver af van de natuur dat vergelijken totaal ongepast is. En bovendien: als we zo beginnen hebben wij als dierenwereld veel meer redenen om gefrustreerd, boos en teleurgesteld te zijn over júllie. Oftewel: kijk, verwonder maar oordeel niet, een les die in jullie onderlinge omgang trouwens ook best wat meer omarmd mag worden…