Frieda de Velduil vertelt

Ik ben er inmiddels proefondervindelijk achter gekomen dat we populair zijn. Heel populair, mag ik wel zeggen! Jullie staan letterlijk voor ons in de rij! Mijn naam is Frieda, ik ben een velduil en dit is mijn verhaal.

Hoe het begon

Ik ben afgelopen zomer geboren in het Noorse Nationaal park Hardangervidda. In mijn eerste weken van zelfstandigheid kwam ik beduidend meer muskusossen dan mensen tegen. Naast deze indrukwekkende maar vriendelijke dieren en de immense weidsheid van de hoogvlakte zag ik om me heen, naast meerdere soortgenoten, vooral blauwe kiekendieven, morinelplevieren, moerassneeuwhoenders en een paartje ruigpootbuizerd. De dagen waren lang, het weer was aangenaam, kortom: een goed begin is het halve werk!

Tot september bleef ik in dit gebied en verfijnde ik in rap tempo mijn jachttechniek. Aan muizen was geen gebrek, maar waar ik meer last van had was de toenemende concurrentie. Er kwamen namelijk steeds meer roofvogels van allerhande pluimage het gebied in. In alle bescheidenheid kan ik stellen dat ik erg goed ben in muizen vangen, maar mezelf en mijn prooi verdedigen gaat me een stuk minder goed af. Uiteindelijk was ik het constante kleptoparasitisme zat. Er moest toch een plek te vinden zijn waar ik mijn gevangen hapje in alle rust zou kunnen opeten…?

Vliegen

Naast muizen eten is vliegen mijn tweede grote hobby. Ik vind het heerlijk om de hoogte in te gaan en de wind door de veren te voelen. Het kost me weinig moeite en binnen enkele dagen was ik dan ook aan de Noorse zuidkust aangekomen. Ik vond daar wel de gewenste rust, maar tegelijk een stuk minder muizen dan ik gewend was. Met moeite wist ik mijn energiereserves aan te vullen en stond toen voor de keuze: de oversteek wagen of terug. Ik koos uiteindelijk voor het eerste, maar eerlijk gezegd had ik geen idee waar ik aan begon. Als ik vooraf had geweten hoe ver het vliegen was, had ik me misschien wat langer achter de oorpluimpjes gekrabd… Ik kan vliegen best een tijdje volhouden, maar deze plas oversteken was andere koek! Gelukkig kwam ik af en toe een schip tegen waarop ik even kon uitrusten, maar eten was er niet. Ik kon het me dus niet veroorloven om te lang te treuzelen. 

Uiteindelijk kwam er aan de schier eindeloze zee toch ineens het einde in de vorm van…Schier! Ik zag een eiland voor me opdoemen dat Schiermonnikoog bleek te heten. Nooit eerder was ik zo blij en opgelucht geweest met vaste grond. Ondanks dat het eiland er van afstand uitzag als het Hof van Eden, bleek ook hier de muizenstand teleurstellend. Na twee dagen rust had ik kracht genoeg om een klein stukje verder te vliegen. Ik zag namelijk achter een kleine waterpartij een veel uitgestrekter stuk land liggen en wilde daar mijn geluk verder beproeven.

Luilekkerland

Dat was een schot in de roos! Al na een kwartiertje vliegen bleek ik terechtgekomen in luilekkerland. Binnen twintig minuten had ik de eerste vier muizen al achter de snavel. En wat verbazingwekkend was: ik was niet de enige die deze plek had ontdekt. Om me heen zag ik vele andere velduilen jagen! Het paradijsje was niet heel groot, dus af en toe waren er wat onderlinge irritaties, maar er was zo veel te eten dat het niet nodig was om de spanning hoog op te voeren. 

Oscar?

Maar er was nog iets opmerkelijks. Voor de dijk, die ons paradijsje scheidde van een minder aantrekkelijk akkerland, stond dagelijks van ’s ochtends tot ’s avonds een enorme rij auto’s met daartussen, daarin en daarachter mensen. Zij bleken bijna allemaal te beschikken over de meest indrukwekkende lenzen en camera’s die je je maar kon voorstellen. In Hardangervidda zag ik sporadisch ook wandelaars en ook zij hadden soms de nodige apparatuur omhangen, maar wat ik hier zag sloeg alles! Schotels van glas verpakt in buizen van soms meer dan een halve meter lang leken middels een onzichtbaar draadje aan ons vastgeplakt en volgden ons waar we ook gingen. 

Normaal heb ik het niet zo op mensen. Hun gedrag is meestal nogal onvoorspelbaar en angstaanjagend. Deze exemplaren bleven echter over het algemeen heel stil, bewogen nauwelijks of zaten soms zelfs tijden lang op stoeltjes naar ons te kijken. Het was ons, na een aanvankelijke mix van scepsis en wantrouwen, al snel duidelijk dat we van hen niets te vrezen hadden. Sterker nog: naarmate we dichterbij kwamen, verstomden de stemmen en zwelde het geluid van klikkende camera’s aan. Voor een buitenstaander klinkt dit misschien als iets onnatuurlijks en bevreemdends, maar we hebben ons geen moment bedreigd of angstig gevoeld. We leken de acteurs van een film waarin we per ongeluk terecht waren gekomen en gezien het enthousiasme kon een Oscar niet lang meer uitblijven! Het was vleiend en grappig tegelijk.

Nieuwe tactiek

Wekenlang hebben we dit tafereel aanschouwd en uiteindelijk waren de auto’s even vertrouwd en vanzelfsprekend als de klei onder onze poten. Wat wel in de loop van de tijd veranderde was het aantal andere roofvogels dat het gebied bevolkte. Vele blauwe- en zelfs een steppekiekendief, twee slechtvalken, een smelleken en meerdere torenvalken en buizerds zorgden ervoor dat het overdag jagen steeds vaker leidde tot een kaper die je binnen de kortste keren ontdeed van je vers gevangen prooi. Dat deed ons besluiten om de jachttijden te veranderen. Na zonsondergang slapen de meeste andere roofvogels en hebben wij het rijk min of meer alleen. Het zijn dan alleen de lokale ransuilen die we nog tegenkomen, maar daarmee leven we op goede voet. 

Met deze beslissing zagen we ook het aantal auto’s gestaag afnemen. De overgebleven lenzen hingen vaak lange tijd werkeloos uit het autoraam en uiteindelijk was er dagelijks nog maar een handjevol volhouders over. 

Anonimiteit

Het was leuk om een ster te zijn, maar overleven is prioriteit en dat lukt met de nieuwe tactiek beter. Als de situatie niet anders wordt, blijf ik hier nog wel even, maar uiteindelijk hoop ik mijn geboortegrond terug te vinden. Als ik goed uitgerust ben, schijnt er een dag te komen waarop ik voel dat het moment van vertrek daar is. Ik zal er dan in stilte tussenuit knijpen, terug de Noorse anonimiteit in!