Onderdeel van Pixfactory

Op werkdagen voor 15.00 besteld, morgen in huis

Column – Vogels spotten?

Download GRATIS het ebook '14 tips om meer te genieten van vogels' en ontvang onze 2 wekelijkse nieuwsbrief met de meest recente artikelen op vogelskijken.nl

 
Een porseleinhoen sluipt altijd stiekem door de Nederlandse moerasgebieden, dus waarnemingen worden vooral op gehoor gedaan. Luister je komende weken ook? Fotograaf: Hans Overduin

Een goede manier om een vogelaar op de kast te krijgen, is om eens langs je neus weg te informeren of ‘ie wellicht vogels aan het ‘spotten’ is. Grote kans dat hij je eerst minachtend aankijkt, vervolgens een keer luid zijn neus ophaalt en vervolgens koeltjes uitlegt dat je vliegtuigen spot, maar vogels kijkt of ziet. Daarbij krijg je dan vaak nog een blik toegeworpen, die vermoedelijk maakt dat je het ’s-woord’ nooit meer in je mond neemt wanneer het om vogels gaat.

Ik vraag me eerlijk gezegd al lang af wat er nu eigenlijk zo erg aan is, aan dat ‘spotten’.

Een gangbare verklaring is natuurlijk dat ‘spotten’ een soort vluchtigheid suggereert. De doorgewinterde vogelaar immers moet het juist hebben van grondig observeren. Zonder dat wordt het namelijk nogal lastig om de vogel in het veld juist te determineren. Zijn de buitenste staartpennen wit of niet? Witkop of toch witkoppig? Verschillen die er toe doen, maar die toch vaak even wat tijd kosten om ze echt goed te kunnen zien. Het motto is daarom voor velen dan ook: ‘determineren = kijken = zien = kennen!’ En ja, om dan zo’n serieuze aanpak even weg te zetten als ‘spotten’? Kom op zeg !

Geen woord over ‘spotten’ (auteurs: Nol Binsbergen, Mr D. Mooij en Rein Stuurman). Fotograaf: Hans Overduin

Toch denk ik dat er nog een andere verklaring is waarom spotten niet zo populair is onder vogelaars. En dat de oorsprong daarvan in het Engelse taalgebied moet worden gezocht.

Wat is namelijk het geval? In het Engels noemen ze een porseleinhoen, bijvoorbeeld, een ‘Spotted Crake’. Logisch, want de vogel is enigszins gespikkeld. Zou je echter in het Engels consequent gaan spreken van ‘spotten’ in plaats van ‘kijken’, dan zou logischerwijze elke vogel die je gezien hebt ‘gespot’ zijn (‘spotted’ in het Engels). Denk je eens in tot wat een enorme chaos dát zou leiden: een ‘Spotted Shag’? Ik denk dat de twitchers gek zouden worden bij een melding van deze Nieuw-Zeelandse endeem langs de kust van Dover. Om over een ‘Spotted Kingfisher’ (Filipijnen) langs de Thames nog maar te zwijgen. De verwarring zou, kortom, compleet zijn. Onwenselijk, want vogelnamen zijn op zichzelf vaak al verwarrend genoeg. Vogels kijken dus! Geen speld tussen te krijgen lijkt me. 

Porseleinhoen gespot? Fotograaf: Hans Overduin

Een barbecue in de nazomer

Mijn zwager kreeg ooit van ons een barbecue voor zijn verjaardag. Een goede investering bleek achteraf. Want is er sindsdien een verjaardag in zijn gezin, dan mogen we steevast lekker komen barbecueën. En met ‘lekker’ bedoel ik ook écht lekker: voldoende vlees, frisse salades, uiteraard een uitstekend assortiment vegetarisch en over het algemeen ook redelijk goede wijn…. nu ja, je snapt dat ik die gelegenheden niet graag voorbij laat gaan! Kort na de zomer was het weer raak. En omdat hij vlakbij een leuk vogelgebiedje woont, gooi ik vaak de kijker en de camera achterin. Je weet tenslotte maar nooit. Zo miste ik er al eens op een haar na een waterrietzanger. 

Deze keer had ik begrepen dat er een porseleinhoen zou zitten. Leuke soort, en het was alweer een paar jaar geleden dat ik er eentje had gezien. Dus zodra ik enigszins met goed fatsoen de plaat kon poetsen, liet ik de schoonfamilie even voor wat ‘ie was. En terwijl de voorbereidingen voor de barbecue in volle gang waren, lag ik me in het zonnetje te vermaken met de hoen in kwestie. Iedereen heeft tenslotte zo z’n taken in het leven, nietwaar? Knetterhard licht, dat wel, maar het beestje liep gelukkig hoofdzakelijk in de schaduw. Helaas was dat ook de plek waar alle rommel zich ophoopte, dus echte ‘cleane’ beelden werden het niet. Maar leuk was het wel om de vogel zo dichtbij een tijd lang te kunnen zien rondscharrelen.  

En toen gebeurde het

Toen ik daar al een tijdje zo lag te kijken en te fotograferen, kwam er een man met zijn dochtertje langs wandelen. Ze stopten en belangstellend vroeg hij of we nog wat ‘gespot’ hadden. Onmiddellijk, als in een reflex, stond ik op om die man eens even héél fijntjes uit te leggen dat “we dus geen vogels spotten maar kijken“. Maar, omdat er nét op dat moment een appje binnenkwam dat de eerste hamburgers op de grill gingen, zei ik beheerst en allervriendelijkst: “jazeker, een porseleinhoen – kijk daar zit hij”. Ik liet ze nog even door mijn kijker kijken, waarna ik snel de boel inpakte en vertrok. Want die burgers van mijn zwager wil je natuurlijk niet missen! Toen ik de tuin binnen kwam lopen, vroegen ze of ik nog wat gezien had. Uiteraard vroegen ze dat. Want het ‘s-woord’ heb ik er in die familie al jaren geleden uitgeramd …

Porseleinhoen gezien! Fotograaf: Hans Overduin

6 reacties

  1. Ik wist niet dat het woord spotten “not done” is totdat ik s’lands bekendste vogelaar dat eens hoorde uitleggen op tv (zal wel bij Umberto zijn geweest). Maar het woord “kijken” vind ik veel passief en ondergewaardeerd klinken voor een hobby die voor velen, waaronder ikzelf, een passie voor het leven is. Kijken doet namelijk iedereen die een vogel voorbij ziet komen dus ook mijn buurvrouw en haar kind van vier. Maar als je praat over “vogels spotten” dan weet iedereen meteen dat het om een serieuze vrijetijdsbesteding gaat ofwel een gepassioneerde hobby. Hartstikke duidelijk en niks mis mee wat mij betreft.

  2. En “voldoende vlees op de barbecue” en de “burgers van mijn zwager” wil een principieel vegetariër ook niet horen of lezen (zeker niet in eer artikel over vogels kijken). Dat er ook een “uitstekend assortiment vegetarisch” aanwezig was, is een schrale troost en… doet toch ook niet echt terzake als we het over vogels kijken hebben?

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Reageer op dit artikel

6 reacties

  1. Ik wist niet dat het woord spotten “not done” is totdat ik s’lands bekendste vogelaar dat eens hoorde uitleggen op tv (zal wel bij Umberto zijn geweest). Maar het woord “kijken” vind ik veel passief en ondergewaardeerd klinken voor een hobby die voor velen, waaronder ikzelf, een passie voor het leven is. Kijken doet namelijk iedereen die een vogel voorbij ziet komen dus ook mijn buurvrouw en haar kind van vier. Maar als je praat over “vogels spotten” dan weet iedereen meteen dat het om een serieuze vrijetijdsbesteding gaat ofwel een gepassioneerde hobby. Hartstikke duidelijk en niks mis mee wat mij betreft.

  2. En “voldoende vlees op de barbecue” en de “burgers van mijn zwager” wil een principieel vegetariër ook niet horen of lezen (zeker niet in eer artikel over vogels kijken). Dat er ook een “uitstekend assortiment vegetarisch” aanwezig was, is een schrale troost en… doet toch ook niet echt terzake als we het over vogels kijken hebben?

Reageer op dit artikel

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze artikelen vind je vast ook interessant: